Sinh viên y khoa Trường ĐH Y Dược TP.HCM trong giờ học thực hành khám bệnh - Ảnh: HUỲNH NHƯ
Trong bối cảnh giáo dục y khoa thế giới thay đổi nhanh chóng, yêu cầu về chất lượng
Sinh viên y khoa trong giờ thực hành lâm sàng, khám bệnh trên người - Ảnh: TRẦN HUỲNH
Nhiều thách thức nhưng phải làm
Tuy nhiên theo các chuyên gia, việc xây dựng hệ thống kiểm định chương trình đào tạo bác sĩ y khoa ở Việt Nam vẫn đang đối mặt nhiều khó khăn. Mặc dù dựa trên khung WFME 2020, bộ tiêu chuẩn của Việt Nam vẫn cần được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt và WFME công nhận trước khi áp dụng rộng rãi.
Để có một tổ chức kiểm định y khoa độc lập, Việt Nam cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các trường y. Đây không chỉ là vấn đề học thuật mà còn liên quan đến chính sách cấp phép hành nghề, chuẩn hóa đầu ra và phân bổ nguồn nhân lực y tế.
GS.TS Nguyễn Vũ Quốc Huy, Hiệu trưởng Trường ĐH Y Dược - ĐH Huế, cho biết theo yêu cầu của WFME, mỗi quốc gia phải có một trung tâm kiểm định chất lượng đáp ứng đầy đủ điều kiện và được WFME công nhận. Trung tâm này sau đó mới được phép thực hiện kiểm định theo bộ tiêu chí của WFME.
Thách thức lớn nhất hiện nay là Việt Nam chưa có hành lang pháp lý cho một tổ chức kiểm định y khoa thực sự độc lập theo chuẩn WFME, trong khi đây là điều kiện bắt buộc để hội nhập quốc tế.
Cạnh đó, nguồn lực tài chính còn hạn chế và đội ngũ đánh giá viên đạt chuẩn WFME hiện rất thiếu. Những người này cần có trình độ chuyên môn phù hợp, kinh nghiệm trong quản lý đào tạo y - bệnh viện, đồng thời phải được đào tạo nghiệp vụ kiểm định một cách bài bản.
"Nếu không sớm tháo gỡ những điểm nghẽn này, Việt Nam sẽ khó đáp ứng các yêu cầu quốc tế và có nguy cơ chậm nhịp trong tiến trình kiểm định y khoa toàn cầu", GS Huy cảnh báo.
Để bắt kịp xu hướng khu vực và quốc tế, Việt Nam cần đẩy nhanh hoàn thiện bộ tiêu chuẩn kiểm định y khoa và thiết lập trung tâm kiểm định y khoa được WFME công nhận. Đây là cơ hội để sinh viên y khoa nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ y tế, đáp ứng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân và có thể tham gia thị trường lao động quốc tế.
Tổ chức kiểm định y khoa các nước đạt chuẩn quốc tế
Theo sơ đồ phân bổ thuộc nghiên cứu của Deborah Bedoll (năm 2021), phần lớn các quốc gia trên thế giới đều đã thiết lập các cơ quan kiểm định chuyên biệt cho ngành y nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo bác sĩ đạt chuẩn quốc tế. WFME là tổ chức quốc tế chuyên về kiểm định y khoa có vai trò quan trọng trong việc xây dựng các bộ tiêu chuẩn nhằm thống nhất chất lượng đào tạo bác sĩ trên toàn cầu.
Bộ tiêu chuẩn WFME 2020 là phiên bản mới nhất được cập nhật để phù hợp với thực tiễn y tế hiện đại. Bộ tiêu chuẩn này tạo điều kiện để các quốc gia có thể áp dụng tiêu chuẩn quốc tế vào bối cảnh thực tế của quốc gia mình, đồng thời khuyến khích các nước cải thiện chất lượng đào tạo y khoa và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành y tế.
Số quốc gia có trung tâm kiểm định được WFME công nhận ngày càng gia tăng. Điểm qua những quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, Úc, Canada, Đức, Hà Lan, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Hàn Quốc… đều có các cơ quan kiểm định y khoa đạt chuẩn WFME. Tại Đông Nam Á, Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Philippines cũng đã thiết lập các trung tâm kiểm định y khoa riêng được WFME công nhận.
Đáng chú ý ngay cả những quốc gia có điều kiện kinh tế còn hạn chế như Sudan hay Vanuatu cũng đã có cơ quan kiểm định đạt chuẩn quốc tế từ năm 2018. Nhờ vậy, sinh viên tốt nghiệp y khoa từ các trường đạt chuẩn có thể dễ dàng tham gia các chương trình đào tạo sau đại học hoặc hành nghề ở nước ngoài.
Đào tạo bác sĩ Việt Nam, bao giờ quốc tế công nhận? - Kỳ 1: Điểm nghẽn kiểm định
