Những trái táo được coi là "bàn chải" tự nhiên cho răng miệng - Ảnh: INTERFEL
Trái cây có nguy cơ gây sâu răng không?
Trái cây là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ quý giá. Tuy nhiên trong hầu hết các loại quả đều có chứa đường tự nhiên (fructose, glucose, sucrose) và acid hữu cơ (citric acid, malic acid) - đây là hai yếu tố có thể ảnh hưởng đến
Sau khi ăn các loại trái cây có vị chua, nha sĩ khuyên nên uống nước, uống sữa hoặc đánh răng để bảo vệ sức khỏe răng miệng - Ảnh minh họa
Cách ăn những loại trái cây nguy cơ gây ảnh hưởng răng
Không có loại trái cây nào hoàn toàn "xấu", nhưng một số có nguy cơ gây mòn men hoặc tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển nếu dùng sai cách.
- Trái cây có vị chua mạnh (cam, chanh, bưởi, dứa, nho)
Các loại quả họ cam quýt và dứa chứa nhiều acid citric có thể làm giảm độ cứng men răng sau khi ăn. Nếu bạn ăn những loại này thường xuyên, nên: (1) Ăn trong bữa chính, không ăn riêng lẻ giữa các bữa, (2) Không đánh răng ngay sau khi ăn, hãy đợi khoảng 30-60 phút để nước bọt trung hòa acid, (3) Có thể uống nước lọc hoặc sữa ngay sau đó để giúp cân bằng pH trong miệng.
- Trái cây sấy khô, mứt dẻo
Các sản phẩm như nho khô, chuối sấy, xoài dẻo… chứa đường cô đặc và có độ dính cao. Khi bám vào kẽ răng, chúng tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. Nếu thích ăn nhóm này, bạn nên: (1) Ăn với hạt hoặc sữa chua không đường để giảm độ dính, (2) Súc miệng kỹ hoặc chải răng sau đó 30 phút.
Cách ăn hạn chế sâu răng hiệu quả
Bên cạnh việc chọn đúng loại, cách ăn và thói quen sau khi ăn cũng quyết định việc bạn có giữ được hàm răng chắc khỏe hay không.
- Ăn trái cây trong bữa chính: Khi ăn trái cây cùng bữa ăn chính thay vì ăn vặt riêng lẻ, nước bọt được tiết ra nhiều hơn và giúp trung hòa acid, giảm thời gian răng tiếp xúc với đường. Đây là nguyên tắc cơ bản trong dinh dưỡng nha khoa.
- Uống nước hoặc sữa ngay sau khi ăn hoa quả: Nước giúp rửa trôi lượng đường và acid còn sót lại. Nếu có thể, sữa hoặc phô mai không đường sẽ bổ sung canxi và phosphate, giúp trung hòa pH nhanh hơn và hỗ trợ tái khoáng men răng.
- Không đánh răng ngay sau khi ăn trái cây chua: Sau khi tiếp xúc với acid, men răng tạm thời mềm hơn. Việc đánh răng ngay lúc này có thể làm mòn men nhanh hơn. Tốt nhất là chờ 30-60 phút, hoặc súc miệng nhẹ bằng nước muối loãng, rồi mới chải răng.
- Giữ thói quen vệ sinh răng miệng đều đặn: Đánh răng 2 lần/ngày với kem có fluoride. Dùng chỉ nha khoa để làm sạch mảng bám giữa các răng. Súc miệng bằng dung dịch có fluoride hoặc chiết xuất tự nhiên (trà xanh, lô hội, xoài…) - những hoạt chất đã được chứng minh giúp ức chế vi khuẩn gây sâu răng.
5. Các hợp chất tự nhiên trong hoa quả hỗ trợ phòng sâu răng
Một số thành phần sinh học trong trái cây được nghiên cứu có tác dụng tích cực đối với sức khỏe răng miệng:
| Hợp chất tự nhiên | Nguồn gốc | Tác dụng |
| Polyphenol | Quả mọng, nho, lựu | Ức chế vi khuẩn S. mutans, giảm mảng bám |
| Proanthocyanidin | Hạt nho, việt quất | Tăng khả năng tái khoáng hóa ngà răng |
| Catechin | Trà xanh, táo | Chống oxy hóa, kháng khuẩn |
| Vitamin C | Cam, dâu, kiwi | Củng cố mô liên kết, bảo vệ nướu |
| Calcium & phosphate tự nhiên | Chuối, lê, sữa chua ăn kèm | Hỗ trợ men răng khỏe mạnh |
Lời khuyên từ bác sĩ nha khoa
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa sâu răng và mòn men răng. Trái cây là phần thiết yếu của chế độ ăn lành mạnh, miễn là bạn biết cách chọn loại phù hợp, ăn đúng thời điểm và chăm sóc răng miệng đúng cách.
- Ưu tiên trái cây tươi, ít acid, nhiều xơ như táo, lê, chuối, dưa lưới.
- Hạn chế trái cây sấy, nước ép ngọt, các loại quả quá chua.
- Sau khi ăn, luôn uống nước và chờ ít nhất 30 phút trước khi đánh răng.
- Duy trì khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm tổn thương men hoặc sâu răng tiềm ẩn.
Nếu bạn có men răng yếu, hay bị ê buốt hoặc sâu tái phát nhiều lần, bác sĩ nha khoa có thể đánh giá mức độ mòn men và hướng dẫn chế độ ăn phù hợp cho từng cá nhân.
Nghiên cứu: Rụng răng nhanh, tuổi thọ rút ngắn
