Nhà ở xã hội: Chính sách đã có, quan trọng là thực thi

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh:

Hôm qua (29/5), Quốc hội thông qua Nghị quyết một số cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển NƠXH - đây là chính sách có nhiều nội dung mới, rất quan trọng để hiện thực hóa giấc mơ NƠXH với người dân.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh.

Thời gian qua, việc phát triển NƠXH luôn được Chính phủ, Quốc hội quan tâm, mới đây Ban Bí thư cũng có chỉ đạo nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc phát triển NƠXH. Chính phủ có nhiều hội nghị triển khai đầu tư NƠXH. Đặc biệt, Thủ tướng ban hành Đề án phát triển 1 triệu căn NƠXH từ 2021-2030 và mới đây là Nghị quyết giao chỉ tiêu cụ thể phát triển NƠXH cho các địa phương đến năm 2030, trong đó năm 2025 phấn đấu đạt 100.000 căn.

Việc phát triển NƠXH cũng có nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ. Trong đó, một giải pháp được quan tâm là hoàn thiện thể chế. Các bộ ngành tích cực tổng kết vướng mắc những thực tế để sửa đổi các quy định, trong đó tập trung cải cách thủ tục hành chính, phân cấp phân quyền, xây dựng cơ chế ưu đãi nhà đầu tư, quan tâm các đối tượng, nhất là lực lượng vũ trang và công nhân khu công nghiệp tạo thuận lợi thúc đẩy đầu tư phát triển NƠXH.

Sau khi có chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng chính phủ, các địa phương đã vào cuộc quyết liệt, nhiều địa phương thành lập ban chỉ đạo có kế hoạch triển khai. Các địa phương cũng rà soát lại việc phát triển NƠXH, việc dành quỹ đất dành cho NƠXH, các địa phương cũng dành quỹ đất độc lập khác để đầu tư phát triển NƠXH.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh:

Theo báo cáo của các địa phương, hiện có 1.309 dự án, với quy mô 9.733 ha đất phát triển NƠXH. Đến nay, sau một thời gian phát động, cả nước có 679 dự án NƠXH, với quy mô 62.3051 căn, trong đó có 108 dự án hoàn thành, 155 dự án đã khởi công và 416 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. Từ giai đoạn đầu gần như không đáng kể, đến nay đã có hơn 600.000 căn được đầu tư xây dựng là một nỗ lực rất lớn.

Hiện, Bộ Xây dựng đôn đốc, tháo gỡ các vướng mắc, trong đó có 20 địa phương khá tích cực, nhiều nơi, nhiều dự án triển khai quyết liệt. Tính đến thời điểm này đã hoàn thành 71.000 căn so với mục tiêu 100.000 căn trong năm nay; còn 30.000 căn đang thực hiện.

Một số địa phương tích cực triển khai dự án NƠXH có thể kể đến như: Hải Phòng, Đà Nẵng, Huế, Bắc Giang, Bắc Ninh, Thái Bình, Hải Dương… Đây là những địa phương gần như đã hoàn thành, thậm chí cả Nghệ An; một số địa phương đang cần phải tích cực triển khai mới hoàn thành như: Thái Nguyên, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bình Dương, Long An…

Quang cảnh tọa đàm.

Một số địa phương, chưa khởi công xây dựng các dự án NƠXH như Yên Bái, Ninh Bình, Nam Định, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Phú Yên, Vĩnh Long… Do đó, thời gian tới, để hiện thực hiện hóa giấc mơ NƠXH, không chỉ các cấp ở Trung ương mà cần chính quyền các cấp địa phương.

Với chính sách đặc thù mà Quốc hội vừa thông qua, với nhiều chính sách nổi bật như:

Thứ nhất, thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia - đây là một quỹ tài chính nhà nước có tư cách pháp nhân hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, với mục đích đầu tư NƠXH, hạ tầng, tạo lập NƠXH cho thuê đối với cán bộ, công chức cho người lao động.

Thứ hai, nhóm chính sách cải cách thủ tục hành chính, giao chủ đầu tư không cần qua đấu thầu cho lực lượng vũ trang.

Thứ ba, thẩm định phê duyệt, điều chỉnh dự án NƠXH. Trong đó là việc cắt bỏ một số bước liên quan đến nhiệm vụ, tháo gỡ, rút ngắn thời gian.

Thứ tư, thủ tục đầu tư xây dựng.

Thứ năm, xác định giá bán, giá thuê NƠXH cũng được cải cách. Phân cấp cho chủ đầu tư quyết định giá bán trên cơ sở tính đúng, tính đủ, trên kiểm toán.

Thứ sáu, điều kiện đối tượng được mua, thuê NƠXH cũng mở rộng.

- Nhà báo Phùng Công Sưởng: Đoàn công tác của Bộ Xây dựng rà soát việc triển khai NƠXH ở các địa phương như thế nào? Việc thực hiện NƠXH trong những năm qua đã triển khai ra sao?

Nhà báo Phùng Công Sưởng đặt câu hỏi về vấn đề NƠXH chưa đáp ứng yêu cầu thực tế.

- Ông Hà Quang Hưng - Cục Phó Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng:

Theo quyết định 444/QĐ-TTg, năm 2025 cả nước phấn đấu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội. Đến nay, theo báo cáo địa phương, khả năng hoàn thành 71.200 căn, đạt khoảng 71%.

Thời gian qua, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh chủ trì đoàn công tác của Bộ Xây dựng kiểm tra, đôn đốc ở 20 địa phương. 20 địa phương này có chỉ tiêu hơn 60.000 căn NƠXH, khả năng hoàn thành là 52.200 căn (87%).

Riêng tại Hà Nội, có 7 dự án NƠXH đã lựa chọn chủ đầu tư, đang triển khai đầu tư xây dựng. Trong đó, 1 dự án đã hoàn thành trong quý I/2025 - dự án xây dựng khu NƠXH cho cán bộ chiến sĩ Bộ Công an tại phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm quy mô 1.340 căn.

Ông Hà Quang Hưng - Cục Phó Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng.

Tại 6 dự án còn lại, có 4 dự án có khả năng hoàn thành trong năm 2025: Dự án Khu nhà ở đô thị Kim Hoa, tại huyện Mê Linh do Công ty Thương mại và Xây dựng Thân Hà làm chủ đầu tư, quy mô 720 căn; dự án Khu nhà ở tại xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh do Tổng Công ty 319 - Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư, quy mô 952 căn; dự án khu đô thị mới Thanh Lâm, Đại Thịnh quy mô 500 căn. Dự án đầu tư xây dựng NƠXH tại khu đô thị mới Kim Chung tại huyện Đông Anh do Liên danh Tổng Công ty Viglacera và Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội làm chủ đầu tư, quy mô 1.104 căn; hai dự án còn lại, đang triển khai có điều kiện đặc thù hơn, trong đó, dự án khu NƠXH Thượng Thanh do Công ty Cổ phần Him Lam Thủ đô và Công ty Cổ phần BIC Việt Nam làm chủ đầu tư, quy mô 1.980 căn, đặc thù có hầm, cao 22 tầng, mới triển khai phần hầm. Nếu chủ đầu tư tập trung 3 ca 4 kíp, cũng có thể xong phần thô năm nay, cần sự tạo điều kiện của chính quyền địa phương, cam kết quyết liệt của chủ đầu tư.

Dự án NƠXH tại ô đất NO1 Khu đô thị mới Hạ Đình tại xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, quy mô 440 căn đang thi công phần hầm, khó có thể hoàn thành trong năm 2025, thi công hạn chế do điều kiện mặt bằng chật hẹp, thời gian bị hạn chế vì gần trong khu vực trung tâm.

Bộ Xây dựng đã thông báo UBND TP. Hà Nội về tiến độ như trên. Sau đó, UBND TP. Hà Nội đã có văn bản đôn đốc các chủ đầu tư. Chúng tôi đánh giá cao sự quyết tâm của Hà Nội, rất mong chủ đầu tư phối hợp địa phương, sở ngành để đảm bảo tiến độ cam kết.

- Nhà báo Phùng Công Sưởng: Tuy việc phát triển NƠXH có đạt được những kết quả tích cực nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu, nhất là tại các đô thị lớn như Hà Nội. Vậy, nguyên nhân từ đâu, chỉ đạo chưa tới, hay thiếu quỹ đất, cơ chế…?

- Ông Hà Quang Hưng:

Có 6 nguyên nhân chính dẫn tới việc các địa phương không đảm bảo chỉ tiêu NƠXH như Thủ tướng giao:

Thứ nhất, đến thời điểm hiện nay, pháp luật đã hoàn thiện, việc triển khai thực hiện còn phụ thuộc vào sự quan tâm của chính quyền địa phương. Còn nhiều địa phương chưa quan tâm, dù có đủ chỉ đạo định hướng của Bộ Chính trị, các Nghị quyết TW, chỉ đạo của Thủ tướng, đề án 338. Hiện nay, mới có khoảng 22 địa phương đưa chỉ tiêu phát triển NƠXH vào chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội.

Ông Hà Quang Hưng nêu 6 nguyên nhân NƠXH chưa đáp ứng được yêu cầu của Thủ tướng và người dân.

Thứ hai, Luật Nhà ở 2023 mới có hiệu lực từ 1/1/2025, cần có thời gian để thực hiện thủ tục hành chính. Một dự án bất động sản nhanh cũng phải 2-3 năm mới có kết quả. Quy định pháp luật đã được cởi trói, nhưng thủ tục hành chính vẫn thực hiện theo quy trình liên quan, thực hiện dự án NƠXH thậm chí rườm rà hơn nhà ở thương mại.

Thứ ba, chất lượng quỹ đất, vị trí có thuận tiện có hạ tầng không, có phải giải phóng mặt bằng hay không?. Nếu địa phương bố trí ở nơi không thuận tiện, thì không có chủ đầu tư quan tâm.

Thứ tư, việc cắt giảm thủ tục hành chính, ưu đãi cho chủ đầu tư theo Luật Nhà ở 2023, các địa phương căn cứ thực hiện như thế nào?

Thứ năm, chủ đầu tư chưa tập trung thực hiện theo cam kết, dẫn đến nguồn cung chưa đảm bảo. Chủ đầu tư nghe ngóng thị trường, hấp thụ thị trường như thế nào?.

Thứ sáu, chưa có định chế tài chính phát triển NƠXH cho thuê.

Ông Lê Văn Bình - Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường:

Hiện nay, phát triển các dự án NƠXH đang được quan tâm hàng đầu. Đối với NƠXH có quy định được miễn tiền sử dụng đất nên vấn đề được quan tâm trên hết là lựa chọn nhà thầu, đấu thầu ở đâu. Việc giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án NƠXH không qua đấu thầu là một chính sách rất mới nhằm thúc đẩy phát triển NƠXH hướng tới năm 2030 hoàn thành 1 triệu căn NƠXH.

Vấn đề địa phương quy hoạch NƠXH như thế nào? NƠXH không có nghĩa là làm ở chỗ đầu thừa đuôi thẹo mà cần đáp ứng được nhu cầu của người dân về di chuyển, tiện ích. Nếu bố trí càng thuận lợi về địa điểm, giao thông thì càng thuận lợi cho những người có thu nhập thấp, người lao động trong diện được mua NƠXH. Khi bố trí quỹ đất ở địa phương thì càng quan tâm bố trí ở địa điểm càng ở trung tâm càng tốt, càng thuận tiện đi lại càng tốt.

Ông Lê Văn Bình - Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Đề xuất công sở dôi dư sau sáp nhập tỉnh thành ưu tiên làm NƠXH. Sắp tới xây dựng chính quyền hai cấp, những công sở dôi dư sau sáp nhập có thể ưu tiên để làm NƠXH. Ở các địa phương lớn thì có thể bố trí ở ngoại thành nhưng không được xa quá. Đấy là cái địa phương nên rà soát bố trí quỹ đất hợp lý cho nhu cầu NƠXH. Nếu bố trí quy hoạch không tốt dễ dẫn đến tình trạng xây xong rồi nhưng không bán được. Có những nơi rất nhiều hồ sơ khi mở bán nhưng cũng có nơi mấy năm không bán được. Phải bố trí ở những nơi thuận lợi thì mới có nhu cầu.

Địa phương bố trí quỹ đất còn doanh nghiệp cũng nên khảo sát địa điểm, giá đất, xác định được nhu cầu của cư dân ở nơi thực hiện dự án và ở các khu vực lân cận. Khi đó nắm được lượng khách hàng và nhu cầu của họ. Tùy quỹ đất cũng nên linh động trong việc bố trí xây dựng nhà ở chung cư hay nhà ở riêng lẻ. Xây dựng các loại hình đa dạng, nên phát triển nhiều loại hình nhà ở xã hội cho thuê cho nhiều đối tượng. Duy trì được quỹ nhà lâu dài để phục vụ nhu cầu ăn ở và làm việc.

Ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam:

Hiện nay giá bất động sản nước ta cấu thành từ các yếu tố chính bao gồm: Chi phí đất đai (giải phóng mặt bằng, tiền sử dụng đất) chiếm khoảng 25-50% tổng chi phí, tùy vị trí. Chi phí thủ tục đầu tư chiếm khoảng 5-10% tổng chi phí, có thể lên tới 15% nếu thủ tục kéo dài. Chi phí vốn chiếm khoảng 5-10% tổng chi phí. Ngoài ra còn bao gồm chi phí xây dựng (thiết bị, máy móc), hiện nay chi phí này đang bị đẩy lên cao do vật giá leo thang và chi phí thuê lao động tăng.

Ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam.

Giá nhà ở thương mại tại khu vực trung tâm TP. Hà Nội đang ở mức trung bình là 50-70 triệu đồng/m2, khu vực ngoại thành dao động trong khoảng 30-40 triệu đồng/m2.

Đối với NƠXH, mức giá dao động trong khoảng 20-30 triệu đồng/m2, sau khi đã trừ đi chi phí đất đai và thuế. Hiện Chính phủ đã ban hành nghị quyết nhằm giảm thiểu chi phí và hỗ trợ phát triển NƠXH. Tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức cần được giải quyết, như vấn đề xác nhận thu nhập và tình trạng nhà ở của người dân.

Tôi cho rằng chính quyền địa phương cần có quy hoạch cụ thể và xác định trách nhiệm để tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển phân khúc NƠXH. Đặc biệt, cần cải thiện thủ tục hành chính, loại bỏ quy trình thẩm định giá bán, và xem xét việc áp trần giá.

- Ông Bùi Tiến Thành - Trưởng phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng Hà Nội:

Sở Xây dựng TP. Hà Nội đã ban hành kế hoạch tổng thể về phát triển NƠXH giai đoạn 2021-2030. Chúng tôi sẽ trình TP. Hà Nội ban hành kế hoạch này. Hiện nay UBND TP Hà Nội đang rà soát tổng thể, trong đó các dự án đã hoàn thành từ 2021 đến nay là 11 dự án với 11.334 căn, đang rà soát 7 dự án bổ sung 70.000 căn... Hơn 80 dự án đáp ứng chỉ tiêu của thành phố.

Ông Bùi Tiến Thành - Trưởng phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng Hà Nội.

Mục tiêu từ nay đến 2030, Hà Nội phấn hoàn thành chỉ tiêu 100.000 căn NƠXH. Tuy nhiên, với điều kiện thực hiện theo nội dung, chính sách đặc thù mà Quốc hội ban hành. Chúng tôi đang mong chờ hướng dẫn từ Chính phủ và Bộ Xây dựng.

TP. Hà Nội đã chuẩn bị sẵn sàng, quỹ đất đã chờ. Tuy nhiên, hiện giá vật liệu xây dựng tăng cao cần tháo gỡ. Đánh giá về tiến độ triển khai các dự án ở TP Hà Nội,

- Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh: TP. Hà Nội hiện đặt mục tiêu hơn 4.000 căn NƠXH trong năm nay. Tuy nhiên, đi đến thực tế các dự án chúng tôi rất băn khoăn về tiến độ thực hiện các dự án.

Ban Tổ chức tọa đàm lắng nghe trao đổi về các bất cập, kiến nghị về phát triển NƠXH từ các đơn vị.

Dự án mà TP. Hà Nội đã đăng ký hoàn thành trong năm nay, hầu hết các dự án đều ở mức khởi công xây dựng, giai đoạn nền móng. Hà Nội là một trong những địa phương khó có khả năng hoàn thành để báo cáo Thủ tướng.

Bộ Xây dựng sẽ làm việc với TP. Hà Nội để có giải pháp quyết liệt, bàn làm, không bàn lùi và có kết quả thực sự.

Đại tá Phạm Doãn Tiến - Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư, Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng:

Cộng động doanh nghiệp rất phấn khởi khi Quốc hội thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy phát triển NƠXH.

Thời gian thực hiện tối đa là 75 ngày, tức là cắt giảm khoảng 200 ngày, giảm khoảng 70% thời gian thực hiện so với quy định hiện hành, thay đổi mang tính lịch sử. Làm nhà NƠXH, chúng tôi đã tiếp cận nhiều địa phương, họ dành quỹ đất, thông tin công khai minh bạch cho nhà đầu tư tiếp cận.

Như Hải Phòng, Đà Nẵng… giao quỹ đất cho Ban Quản lý dự án thành phố, hoặc ban ở Sở Xây dựng, công khai hồ sơ, chủ trương đầu tư, đưa lên website để nhà đầu tư dễ tiếp cận dễ, phải tiếp cận được đất thì mới có thể phát triển dự án.

Đại tá Phạm Doãn Tiến - Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư, Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng.

Ở Hà Nội lại khác, các huyện thực hiện đấu giá đất đã chủ động dành tương đương 20% làm NƠXH. Cứ 5 ha có 1 ha làm NƠXH, là đất sạch, đủ hạ tầng, mặt bằng. Đến nay, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, bỏ cấp huyện, phải dùng đất này mới giải được “cơn khát” quỹ đất, đặc biệt ở Hà Nội, TPHCM.

Cũng ở Hà Nội, TPHCM, ngoài Sở Xây dựng, còn có Sở Quy hoạch - kiến trúc. Bước thẩm định quy hoạch có thể gộp lại để thuận tiện hơn cho doanh nghiệp.

Như với ngành thuế, hải quan có luồng xanh, theo tôi, doanh nghiệp làm NƠXH uy tín cũng nên có cơ chế luồng xanh, ưu tiên thủ tục nhanh hơn, chuyển dần sang hậu kiểm.

Bà Nguyễn Hoa Hồng Nhung - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng NHS:

Trong quá trình triển khai dự án NƠXH chúng tôi gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, nhiều địa phương chưa bố trí đủ quỹ đất cho NƠXH, đất thường nằm xa trung tâm và thiếu hạ tầng. Thủ tục hành chính phức tạp, quy trình giao đất, phê duyệt quy hoạch và giải phóng mặt bằng kéo dài, gây khó khăn cho việc thực hiện dự án. Một số chính quyền địa phương chưa tích cực trong việc phát triển NƠXH.

Tọa đàm thu hút sự quan tâm của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, chuyên gia.

Bên cạnh đó, khó khăn về tín dụng và tài chính, nguyên nhân là do khó khăn trong việc giải ngân các khoản vay ưu đãi vì quy trình phức tạp và thời gian kéo dài. Lãi suất cho vay NƠXH chưa hấp dẫn, chưa đủ để đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn để thực hiện dự án.

Chúng tôi đề xuất các giải pháp như: Đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thẩm định hồ sơ và cho phép các bước thực hiện song song. Tăng cường hợp tác giữa chính quyền và doanh nghiệp, bố trí quỹ đất có vị trí thuận lợi và hạ tầng đầy đủ để phát triển NƠXH. Cải thiện chính sách tín dụng, giảm lãi suất, kéo dài thời gian cho vay và đơn giản hóa các sản phẩm tín dụng. Đặc biệt, cần sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành và chính quyền để triển khai các giải pháp một cách hiệu quả.

Ông Lê Quang Huy - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP BIC Việt Nam:

Tại Hà Nội vấn đề khó khăn nhất là tiếp cận quỹ đất. Để triển khai được dự án nhà ở xã hội thì đất phải sạch. Trong quá trình triển khai, từ cấp huyện trở xuống gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, chính sách bồi thường hỗ trợ cho người dân khi thu hồi đất chưa phù hợp nên người dân chưa đồng thuận, khiến thời gian giải phóng mặt bằng kéo dài.

Luật nhà ở cho phép thỏa thuận chuyển nhượng để triển khai dự án đầu tư. Tuy nhiên, nếu thực hiện theo phương án này, công tác thỏa thuận cũng gặp nhiều khó khăn. Giá thu hồi đất phải cao hơn giá của nhà nước. Kiến nghị cho phép tính toàn bộ thỏa thuận này vào chi phí dự án. Rất mừng nghị quyết hôm qua đã đề cập vấn đề này và mong rằng tiến tới sớm thực hiện được.

Ông Lê Quang Huy - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP BIC Việt Nam.

Về hồ sơ NƠXH, phát triển NƠXH từ những ngày đầu, chúng tôi nhận thấy chưa bao giờ hành lang pháp lý rõ ràng và chặt chẽ như hiện nay. Hiểu được hành lang pháp lý thì người dân dễ dàng tiếp cận. Trước đây, chúng tôi từng hướng dẫn trực tiếp, tuy nhiên tốn nhiều thời gian và nhân lực.

Hiện doanh nghiệp đã tiến hành hướng dẫn hồ sơ online, rất thuận tiện và nhanh chóng. Khi áp dụng công nghệ thì có thể phục vụ hướng dẫn hàng nghìn người cùng lúc. Chúng tôi kiến nghị thời gian tới có hành lang pháp lý cho phép áp dụng công nghệ trong việc thu và xét duyệt hồ sơ. Việc thu và xét duyệt hồ sơ đang thực hiện thủ công. Nếu áp dụng công nghệ vào quá trình này vừa tránh được tiêu cực vừa bám sát hành lang pháp lý.

Khi theo dõi trên thị trường chủ đầu tư gặp nhiều người quảng cáo về dịch vụ hướng dẫn hồ sơ (còn gọi là “cò mồi”). Hiện lao động tự do phải xác nhận thu nhập tại xã, phường. Ngoài ra, qua các đối tượng “cò mồi”, nhiều người lao động đã được một số doanh nghiệp xác nhận thu nhập không đúng theo quy định. Điều này có thể dẫn đến rủi ro khi chủ đầu tư xác minh hồ sơ. Nếu nghiêm trọng có thể bị quy trách nhiệm vì xác minh hồ sơ chưa đúng.

Kiến cáo người dân cần tìm hiểu thông tin từ các nguồn chính thống, tránh tin vào các dịch vụ mở hồ sơ không chính thống, làm sai lệch hồ sơ, lợi dụng chính sách.

Ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị Hud:

Chưa bao giờ chính phủ có sự tháo gỡ về thủ tục hành chính như bây giờ. Đây là đợt quyết liệt nhất về thủ tục giúp thúc đẩy nhanh hơn giai đoạn lựa chọn nhà đầu tư và đơn vị thi công (đối với những chủ đầu tư không có đơn vị trực tiếp thi công).

Chúng tôi đề xuất những thủ tục tới đây, Bộ Xây dựng hướng dẫn có gói giải pháp thực hiện đồng bộ chứ không lắt nhắt, riêng lẻ. Chúng ta thực hiện để làm sao có thể giảm giá được NƠXH, làm sao để bình ổn giá để người có thu nhập thấp tiếp cận được nhà ở.

Ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị Hud.

Thứ nhất, để có được giá thấp cho NƠXH, chúng tôi kiến nghị xây dựng cơ sở dữ liệu về thiết kế. Sau khi các nhà đầu tư bất động sản hoàn thành dự án chung cư thì thiết kế đó có thể được đưa vào cơ sở dữ liệu chung của toàn quốc để các đơn vị sau cần thì lấy cái đó ra và sử dụng luôn, chỉ thay đổi về mặt kết cấu nền đất. Như vậy rút ngắn được giai đoạn thiết kế và chi phí thiết kế cũng giảm nhiều.

Thứ hai, công tác thẩm định chỉ nên thẩm định một bước, không tiến hành thẩm định hai lần như hiện nay. Hiện nay, Sở Xây dựng ở các địa phương đang thực hiện hai bước thẩm định là thiết kế cơ sở và thiết kế hoàn thành thi công.

Thứ ba, là vốn vay, vốn vay cũng rất quan trọng. Hiện nay đi vay ngân hàng yêu cầu thẩm định hiệu quả đầu tư, tôi cảm thấy như vậy là ngân hàng đang đi quá vào việc chuyên môn. Đương nhiên, dự án NƠXH phải hiệu quả thì mới thu hút được nhà đầu tư, bên cạnh đó dự án đã qua thẩm định của Sở Xây dựng về mặt hiệu quả rồi cho nên không cần thiết thẩm định lại, rất mất thời gian. Bên cạnh đó, cũng cần giảm lãi vay cho người dân và chủ đầu tư….

Nhiều ý kiến thảo luận sôi nổi tại hội thảo.

Hiện nay, việc xác nhận người dân được thụ hưởng NƠXH đang gặp vướng mắc. Chúng tôi trong quá trình xác nhận dữ liệu điều kiện người dân ở huyện Mê Linh đang gặp nhiều khó khăn. Đối với huyện sở tại khi xác nhận sẽ phải phát văn bản đi các huyện khác để xác nhận, có huyện trả lời có huyện lại không nên rất khó khăn, mất thời gian.

Do đó, cần cơ sở dữ liệu chung của toàn thành phố. Nên xây dựng cơ sở dữ liệu cho người dân để người dân nộp hồ sơ lên trung tâm dữ liệu đó đợi đến khi có dự án NƠXH phù hợp của thành phố có thể sử dụng luôn cơ sở dữ liệu của người dân để xác nhận.

Người trẻ cũng nên bỏ tư tưởng sở hữu mà nên đi thuê nhà. Đi thuê thì phù hợp hơn bởi người dân làm ở chỗ nào có thể thuê nhà ở chỗ đó. Sau đi làm chỗ khác thì chuyển đi chỗ khác. Cái này Chính phủ cũng đang xây dựng quỹ nhà ở cho thuê. Ở các nước trên thế giới đã có quỹ này để thành lập quỹ nhà cho thuê. Cho người dân thuê với giá thuê nhà thấp hơn để an sinh xã hội. Xét duyệt lại trong vòng 2 năm nếu không đủ tiêu chuẩn thì sẽ rời đi và dành lại cho những người khác.

- Ông Nguyễn Văn Luyến - Tổng Giám đốc UDIC:

Đối với doanh nghiệp, có 4 nhóm vấn đề gặp khó gồm quỹ đất, thời gian phê duyệt dài, cơ chế ưu đãi nhà đầu tư; tín dụng; và sự giao thoa giữa các thủ tục hành chính.

Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết cơ chế, chính sách đặc thù đối với xây dựng, phát triển NƠXH. Đây là chính sách rất trúng, đúng và mong mỏi của các doanh nghiệp. Mặc dù còn tương đối nhiều khó khăn, tuy nhiên bất cứ chính sách nào cần độ trễ để đáp ứng. Hiện nay, chúng ta mở các dự án NƠXH ở Đông Anh, các quận huyện khác có dự án lên tới 200 ha.

Ông Nguyễn Văn Luyến - Tổng Giám đốc UDIC.

Theo quan điểm cá nhân của doanh nghiệp, hiện việc phê duyệt đối tượng được mua NƠXH còn nhiều vướng mắc. Cụ thể là câu chuyện có việc trục lợi chính sách, mua NƠXH hay không? Hiện doanh nghiệp liên danh với các đơn vị khác thực hiện dự án NƠXH Hạ Đình, quận Thanh Xuân. Tuy nhiên, trên các trang mạng, sàn giao dịch xuất hiện các hội nhóm bất động sản, nhận làm tư vấn đặt cọc, giữ chỗ, mua bán suất ngoại giao để tiếp cận, đề nghị người dân đặt cọc.

Chúng tôi khẳng định chưa từng ký văn bản hồ sơ hợp tác với sàn giao dịch, tổ chức, cá nhân nào liên quan trong việc đặt chỗ ngoại giao. Vấn đề này chúng tôi đã 4 lần gửi thông cáo báo chí và gửi cơ quan công an, đồng thời tiếp tục mong muốn thông tin tuyên truyền của truyền thông.

Ông Hoàng Việt Anh - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội (Hancorp):

Ông Hoàng Việt Anh - Phó Tổng Giám đốc Hancorp.

Chúng tôi đang triển khai thủ tục làm dự án NƠXH ở Đồng Nai, Hà Nam. NƠXH là lĩnh vực mới với Hancorp, chúng tôi rất trân trọng kinh nghiệm, sự vất vả của những doanh nghiệp làm NƠXH vừa chia sẻ.

Doanh nghiệp cũng mừng khi Quốc hội thông qua Nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Doanh nghiệp đi sau như Hancorp có thể tránh những vướng mắc như các doanh nghiệp đi trước chia sẻ tại toạ đàm.

Chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu:

Theo quyết định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, lãi suất cho vay NƠXH năm 2025 là 4,7%/năm. Ví dụ với khoản vay 1 tỷ đồng trong 20 năm, mức lãi suất 4,7% ,người vay trả khoảng 6,4 triệu đồng/tháng. Với người thu nhập 12-15 triệu đồng/tháng, khoản trả này đã chiếm khoảng 50% thu nhập. Có nghĩa, người dân kiếm được 100 đồng, trả ngân hàng 50 đồng.

Chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu.

9 ngân hàng đã cam kết triển khai gói tín dụng cho vay mua NƠXH, lên đến 145 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, lãi suất 4,7%, liệu có khả thi, khi giá vốn bình quân 5-6%, tức là ngân hàng lỗ. Các ngân hàng có dám hi sinh lợi nhuận không? Không thể đòi hỏi ngân hàng hi sinh. Nếu vậy, ngân hàng phải được tái cấp vốn 2% từ Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, để đâu đó có lợi nhuận 3%.

Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước cần có chương trình cụ thể về vốn. Kể cả có thể phát hành trái phiếu Chính Phủ kỳ hạn 20 năm, lãi suất khoảng 3%, để tái cấp vốn cho ngân hàng thương mại, thì việc cho vay ra 4,7% vẫn khó.

Bên cạnh đó, tôi cho rằng, 20 năm là thời gian vay ngắn quá, đề xuất kéo dài đến 30 năm, để tiền trả mỗi tháng của người dân thấp đi. Ngân hàng Nhà nước cũng nên đẩy mạnh chấm điểm tín dụng cho người dân, người có điểm cao dễ dàng vay lãi suất thấp. Lãi suất 4,7% tuỳ theo điểm, nếu điểm thấp phải chịu thêm một biên độ nhất định.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh:

Cùng với việc Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết về chính sách đặc thù phát triển NƠXH và lắng nghe ý kiến của các bộ, ngành, chuyên gia cũng như doanh nghiệp - những người trực tiếp thực hiện dự án NƠXH - tại tọa đàm Báo Tiền Phong tổ chức, có thể thấy cơ chế chính sách về phát triển NƠXH đến thời điểm hiện tại đã cơ bản hoàn chỉnh. Tuy nhiên, câu chuyện cần giải quyết ở đây là việc thực thi.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh.

Đối với vấn đề thủ tục hành chính và cơ chế chính sách cần đơn giản hóa các thủ tục về quy hoạch, thiết kế, thẩm định, phê duyệt dự án NƠXH. Bỏ yêu cầu thẩm định giá bán, giá thu mua NƠXH, giao cho chủ đầu tư tự quyết định. Miễn một số thủ tục như lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết đối với các dự án NƠXH. Áp dụng quy trình chỉ định thầu rút gọn để rút ngắn thời gian triển khai.

Về quỹ đất, hạ tầng và điều kiện đầu tư, trong khi một số địa phương đã chuẩn bị quỹ đất và hạ tầng tốt để giao cho các nhà đầu tư, thì vẫn còn một số vị trí đất chưa được đầu tư hạ tầng đầy đủ, ảnh hưởng đến nhu cầu của nhà đầu tư. Do đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và doanh nghiệp để giải quyết những vấn đề về quỹ đất và hạ tầng.

Đối với chính sách tài chính và nguồn lực hỗ trợ, ngân hàng Nhà nước đã có chương trình hỗ trợ tài chính với gói 120.000 tỷ đồng cho phát triển NƠXH; các ngân hàng thương mại cũng tích cực tham gia hỗ trợ vốn vay với lãi suất ưu đãi cho các dự án NƠXH.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh chia sẻ với những vướng mắc của doanh nghiệp, khẳng định thời gian tới cần tiếp tục hoàn thiện và triển khai hiệu quả các chính sách tài chính để thu hút nguồn lực đầu tư.

Thời gian tới cần tiếp tục hoàn thiện và triển khai hiệu quả các chính sách tài chính để thu hút nguồn lực đầu tư. Các cấp chính quyền cần tăng cường quản lý, giám sát và hỗ trợ các doanh nghiệp triển khai dự án. Doanh nghiệp cần chủ động trong việc cơ cấu lại nguồn nhân lực, quản lý dự án, đảm bảo tiến độ và chất lượng. Người dân cần được quan tâm và tham gia ý kiến về các chính sách, điều kiện mua NƠXH, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Nhà báo Phùng Công Sưởng: Chúng tôi xin chân thành cảm ơn các vị lãnh đạo, các chuyên gia, các vị khách mời cùng các cơ quan báo chí đã dành thời gian quý báu tham dự Tọa đàm "Hiện thực hóa giấc mơ nhà ở xã hội", chia sẻ những phân tích sâu sắc, góp phần thúc đẩy phát triển các dự án trong thời gian tới!