
Big Tech và cuộc đua nghìn tỉ đô vào trí tuệ nhân tạo
Năm 2025, trí tuệ nhân tạo đã trở thành cuộc chơi có quy mô lớn nhất trong lịch sử công nghệ. Theo Bloomberg và Financial Times, chỉ riêng bốn gã khổng lồ công nghệ Mỹ là Microsoft, Google, Amazon và Meta đã chi tổng cộng hơn 320 - 344 tỉ USD cho AI tạo ra loạt tỉ phú mới, có người mới 25 tuổi
Trong giáo dục, học sinh vùng sâu vùng xa có thể tiếp cận thầy giáo AI nói ngôn ngữ dân tộc thiểu số, đưa tri thức chất lượng cao đến tận từng gia đình.
Trong y tế, AI sẽ phân tích dữ liệu gene, lối sống và bệnh sử để xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa cho từng bệnh nhân, trong khi bác sĩ ảo tư vấn từ xa nhiều khả năng trở thành chuẩn mực. Ở lĩnh vực sáng tạo, mỗi cá nhân đều có thể làm phim, viết nhạc hay dựng game, mở ra nền kinh tế sáng tạo đại chúng.
Bên cạnh lợi ích, AI cũng đặt ra nhiều thách thức lớn. Các công việc mang tính lặp lại đang đứng trước nguy cơ biến mất, buộc người lao động phải học hỏi kỹ năng mới. Quyền riêng tư cũng bị đe dọa khi dữ liệu cá nhân, từ lịch sử tìm kiếm đến hồ sơ y tế, có thể bị khai thác cho huấn luyện mô hình.
Đặc biệt, việc phụ thuộc quá nhiều vào Big Tech khiến nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, có nguy cơ trở thành khách hàng thụ động thay vì chủ động phát triển công nghệ.
AI đã và đang mang lại tiện ích rõ rệt cho người dùng trên toàn cầu. Nhưng câu hỏi lớn vẫn còn để ngỏ: liệu công nghệ này sẽ thực sự được phân bổ công bằng cho tất cả, hay sẽ mở ra một kỷ nguyên độc quyền mới mà Big Tech nắm toàn quyền định đoạt?
