Đường sắt tốc độ cao 350km/h vừa chở khách vừa chở hàng thế nào?
Tại tờ trình về chủ trương đầu tư dự án
Hướng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam qua Nam Định - Nguồn: tư vấn TEDI - TRICC - TEDISOUTH
Tuy nhiên, thành phố Nam Định có quy mô dân số quy hoạch đến năm 2040 khoảng 600.000 người, là trung tâm phía nam vùng duyên hải Bắc Bộ, là đầu mối giao thông với các tỉnh Thái Bình, Hưng Yên... với khoảng 4 triệu dân.
Dự báo đến năm 2050, nhu cầu đi và đến ga Nam Định khoảng gần 3 triệu khách/năm. Nếu tính chi phí đầu tư và vận hành khai thác trong 30 năm đoạn tuyến qua Nam Định (cánh trung tâm thành phố 12km) khoảng 1,66 tỉ USD, trong khi các lợi ích thu được ước khoảng 2,06 tỉ USD.
Như vậy, việc khai thác tuyến đường sắt tốc độ cao qua thành phố Nam Định có lợi ích ước tính đạt khoảng 400 triệu USD trong vòng 30 năm, so với việc tuyến đi thẳng không qua khu vực này.
Kinh nghiệm tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc... cũng có tuyến đường sắt tốc độ cao đi vòng qua các trung tâm lớn để thu hút hành khách thay vì đi thẳng.
Về giá vé đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Chính phủ cho biết dự kiến bằng khoảng 60-70% giá vé máy bay bình quân của 2 hãng có thị phần lớn nhất là Vietnam Airlines, Vietjet.
Giá vé sẽ chia làm 3 mức. Dự kiến: vé hạng nhất 0,187 USD/km (khoang VIP); hạng hai là 0,078 USD/km; hạng ba là 0,047 USD/km. Nhu vậy, với chặng Hà Nội - TP.HCM dự kiến vé hạng nhất 7,34 triệu đồng; vé hạng hai là 3,05 triệu đồng; vé hạng ba là 1,83 triệu đồng.
Hiện tại chặng Hà Nội - TP.HCM, đường sắt có các mức vé 1,5 triệu đồng, 1,4 triệu đồng và 960.000 đồng; vé xe khách 1,1 triệu đồng.
Qua đó, Chính phủ nhận định giá vé đường sắt tốc độ cao nêu trên cơ bản hợp lý, thấp hơn hàng không, cao hơn đường bộ và với chất lượng dịch vụ cao, tiết kiệm thời gian, an toàn, tiện nghi hơn nên tạo tính hấp dẫn người dân.
Đường sắt Bắc - Nam hiện tại được tiếp tục cải tạo để chở hàng
Với ý kiến đề nghị đánh giá tổng thể chung việc đầu tư hoàn thiện cả 2 hệ thống đường sắt tốc độ cao và đường sắt hiện hữu để có cơ sở quyết định đầu tư phù hợp, Chính phủ cho biết quá trình nghiên cứu phương án phát triển đường sắt trên hành lang Bắc- Nam đã xem xét nhiều kịch bản.
Trên cơ sở dự báo nhu cầu vận tải, thực trạng hệ thống kết cấu hạ tầng trên hành lang Bắc - Nam, tiềm năng, lợi thế của các phương thức và tham khảo kinh nghiệm quốc tế, nghiên cứu đã đề xuất kịch bản xây dựng tuyến đường sắt mới, tốc độ 350km/h để chở khách, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng phục vụ quốc phòng, an ninh, có thể chở hàng khi cần thiết.
Tuyến đường sắt hiện hữu sẽ thực hiện cải tạo, nâng cấp để đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa và khách du lịch có cự ly phù hợp.
Từ năm 2015 đến nay đã từng bước bố trí khoảng 1,2 tỉ USD để cải tạo, nâng cao năng lực thông qua đường sắt Bắc - Nam hiện tại như: nâng cấp các công trình cầu, hầm, ga; nâng cấp khu gian Hòa Duyệt - Thanh Luyện, hầm qua đèo Khe Nét. Từ nay đến năm 2030 sẽ tiếp tục cải tạo nâng cấp để đáp ứng nhu cầu vận tải trên tuyến đến năm 2050 (khoảng 18,2 triệu tấn/năm).
Dự kiến việc sử dụng năng lượng điện hoặc nhiên liệu sạch cho đường sắt hiện hữu sẽ được quyết định tùy thuộc hiệu quả đầu tư, công nghệ, hạ tầng trong giai đoạn 2030-2035.