'Bán 14 bát bún mỗi ngày mà phải nộp thuế 4,5%/doanh thu là bất hợp lý'

Ngưỡng doanh thu chịu thuế từ 200 triệu đồng/năm là quá thấp

Bà Hoàng Mi - có tủ bán vé số trên đường Trần Văn Khéo, phường Ninh Kiều, TP Cần Thơ, cho biết mỗi ngày trung bình bán khoảng 400 - 500 tờ vé số, doanh thu được 4 - 5 triệu đồng/ngày, tính ra là 1,44 -1,8 tỉ đồng/năm.

Tuy nhiên, người bán chỉ được hưởng 1.000 đồng/vé (10%), nên dù doanh thu lớn, số tiền mà bà Mi kiếm được chỉ 12 - 15 triệu đồng/tháng, chưa trừ tiền thuê mặt bằng rồi lúc ế ẩm phải ôm vé số. Tính ra số tiền còn lại chẳng còn bao nhiêu, không đủ trang trải cuộc sống hằng ngày.

Trong khi đó, ông H. - chủ một đại lý vé số cấp 2 tại phường Cái Răng, TP Cần Thơ - cho rằng ngưỡng hộ kinh doanh chịu thuế ở mức doanh thu từ 200 triệu đồng/năm là quá thấp và bất hợp lý. Trung bình mỗi ngày đại lý của ông giao cho đại lý cấp 3, người bán dạo khoảng 50.000 tờ vé số, tương đương doanh thu 500 triệu đồng/ngày.

Nếu tính doanh thu 200 triệu đồng/năm phải nộp thuế thì đại lý của ông chỉ cần một ngày đã "vào khung" chịu thuế! Tuy doanh thu 500 triệu đồng/ngày nhưng giao cho đại lý cấp dưới, người bán dạo 9.000 đồng/tờ, tổng doanh thu thực tế còn lại 450 triệu đồng. Trong khi chi phí đầu vào lấy vé số từ công ty xổ số đã là 440 triệu đồng, chưa kể tiền thuê nhân viên.

"Tính thuế vậy là không trừ chi phí đầu vào của người bán. Thêm nữa đầu vào của vé số đã đóng thuế rồi, giờ áp thuế theo doanh thu như thế này giống như thuế chồng thuế", ông H. bày tỏ lo lắng.

Nên giảm mức thuế suất cho người kinh doanh

Theo TS Nguyễn Ngọc Tú, mục tiêu của việc xóa bỏ thuế khoán chuyển sang thuế kê khai là để minh bạch hóa hoạt động kinh doanh. Do đó, ngoài việc ngành thuế tư vấn, hướng dẫn hộ và cá nhân kinh doanh hiểu và áp dụng thuế kê khai, chính sách cần phải hỗ trợ để đối tượng này tuân thủ thực hiện.

Do đó, ông Tú gợi ý mức thuế suất cần hợp lý hơn. Đơn cử, ngành bán lẻ hàng hóa có thuế giá trị gia tăng 1% và thuế thu nhập cá nhân là 0,5% doanh thu là chấp nhận được. Vì lợi nhuận thường là 10 - 15% doanh thu.

Tuy nhiên, lợi nhuận đối với bán buôn sẽ thấp hơn, thường 2 - 5% doanh thu. Nên mức thuế suất bán buôn hàng hóa nên xem xét cân nhắc. Mặt khác, có thể trong 3 năm đầu áp dụng, với hộ kinh doanh tuân thủ tốt, kê khai doanh thu tăng vài lần so với mức thuế khoán thì có thể giảm tiền thuế cho họ.

"Muốn người kinh doanh tuân thủ, chính sách thuế không đặt nặng chuyện tận thu, không gây gánh nặng áp lực cho người kinh doanh nhỏ. Chính sách hợp lý, mới khuyến khích họ tuân thủ. Còn ngược lại, họ sẽ cố tình kê khai thiếu doanh thu, gây thất thu thuế. Như vậy, mục tiêu minh bạch hoạt động kinh doanh, công bằng môi trường kinh doanh không đạt được", ông Tú khuyến cáo.

Trong khi đó, một chuyên gia thuế khác đề nghị chưa nên thu thuế thu nhập cá nhân đối với người kinh doanh nhỏ có doanh thu dưới 1 tỉ đồng. Bởi với lợi nhuận 5 - 15% tùy theo lĩnh vực ngành nghề kinh doanh, lợi nhuận mỗi năm khoảng 150 triệu đồng. "Chia bình quân cho mỗi tháng, họ có lãi khoảng 12,5 triệu đồng. Mức này có thấp hơn mức giảm trừ gia cảnh của người làm công ăn lương, nhưng tạm chấp nhận được", vị này nói.

* Đại biểu HOÀNG VĂN CƯỜNG (Hà Nội):

Mức từ 200 triệu đồng/năm là không thể chấp nhận được

Đại biểu HOÀNG VĂN CƯỜNG (Hà Nội)

Theo ngưỡng doanh thu mà hộ kinh doanh phải nộp thuế như dự thảo luật đưa ra ở mức từ 200 triệu đồng/năm là không phù hợp. Đây là thuế thu nhập, phải tính thu nhập của hộ, cá nhân kinh doanh chứ không phải doanh thu.

Tất nhiên, với các hộ kinh doanh nhỏ rất khó để có thể tính được thu nhập là bao nhiêu. Do vậy, phải phân tách ra để xem với loại kinh doanh đó, thu nhập chiếm khoảng bao nhiêu phần trăm doanh thu, từ đó tính ra.

Ví dụ nhóm đại lý mua hàng về rồi bán lại, tỉ lệ thu nhập trên doanh thu rất thấp, chỉ 10 - 15%, thậm chí chỉ vài phần trăm, có thể mua 9.000 đồng bán 10.000 đồng hay 9.500 đồng bán 10.000 đồng.

Như vậy phần chênh lệch rất thấp. Tuy nhiên, chênh lệch đó cũng chưa phải lợi nhuận mà còn chi phí điện, nước, mặt bằng bán hàng... Chính vì vậy, tôi đề nghị phải thay đổi lại các mức xác định khởi điểm thuế của những người kinh doanh.

Tôi cho rằng đối với những người bán hàng, những người đại lý mức khởi điểm tối thiểu phải là 1,5 tỉ đồng, mới có được thu nhập khoảng 150 - 200 triệu đồng để chịu thuế. Còn với nhóm kinh doanh dịch vụ như cắt tóc... chi phí chủ yếu là mặt bằng, một số trang thiết bị nên tỉ suất lợi nhuận, thu nhập có thể cao hơn.

Với nhóm này để có mức 200 triệu đồng để đánh thuế, doanh thu phải chừng 300 triệu đồng/năm. Nhưng một cửa hàng dịch vụ như vậy không thể một người làm mà thường 2 người làm. Khi đó, ngưỡng ít nhất phải 500 triệu đồng. Với nhóm ngành khác phải có mức khởi điểm từ 1 tỉ đồng
trở lên.

Do vậy, cần phải tính toán, khảo sát tỉ lệ thu nhập trên doanh thu để chia thành các nhóm kinh doanh, để xác định mức doanh thu bao nhiêu, nhằm đưa ra ngưỡng phù hợp. Đề nghị cơ quan soạn thảo có đánh giá, nghiên cứu cụ thể để điều chỉnh ngay trong dự luật đang trình Quốc hội hiện nay. Tránh ban hành rồi gây vướng mắc, khó khăn, khó thực hiện khi mức 200 triệu đồng là không thể
chấp nhận được.

* Đại biểu PHẠM VĂN HÒA (Đồng Tháp):

Phải đảm bảo hợp lý, người dân đồng tình

Đại biểu PHẠM VĂN HÒA (Đồng Tháp)

Dự luật quy định ngưỡng doanh thu chịu thuế 200 triệu đồng/năm cho hộ kinh doanh là chưa phù hợp, quá thấp và khó khả thi trong thực tế.

Bởi ngay những người bán tạp hóa, bán đồ ăn sáng... có thể có doanh thu đạt 18 - 20 triệu đồng/tháng, nghĩa là trên 200 triệu đồng/năm.

Nếu tính thu nhập chịu thuế mà chưa trừ chi phí đầu vào (gồm giá vốn hàng hóa, chi phí thuê mặt bằng, nhân công, điện nước...) sẽ rất bất công, đặc biệt với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ.

Thực tế, một hộ kinh doanh nhỏ, thu nhập phải nuôi cả gia đình 3 người, chi phí sinh hoạt, ít nhất cũng phải chiếm 7 - 8 triệu đồng/tháng. Do vậy, đề xuất cần nâng mức trần thu nhập chịu thuế, thay vì 200 triệu đồng/năm, nên tăng lên ít nhất 500 triệu đồng/năm.

Thời gian gần đây, người dân phàn nàn rất nhiều về vấn đề này, do vậy đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nên có nghiên cứu, xem xét lại, quy định trong dự luật để đảm bảo hợp lý, hài hòa và người dân đồng tình.

* Đại biểu TRẦN VĂN LÂM (Bắc Ninh):

Cần xem lại mức thuế suất, doanh thu khởi điểm chịu thuế

Đại biểu TRẦN VĂN LÂM (Bắc Ninh)

Như tôi đã phát biểu ở hội trường, với hộ kinh doanh nhỏ lẻ, mọi lợi nhuận kinh doanh coi như thu nhập để trang trải cuộc sống và được xác định là thu nhập cá nhân để tính thuế.

Tuy nhiên, họ đã phải nộp thuế thu nhập cá nhân từ đồng doanh thu đầu tiên, bất kể kinh doanh có lãi hay không, và không được trừ gia cảnh như các đối tượng khác.

Quốc hội đang bàn để nâng mức khởi điểm doanh thu chịu thuế thu nhập cá nhân lên 200 triệu đồng/năm.

Nhưng kể cả tăng như vậy cũng không phù hợp. Trong báo cáo giải trình Bộ Tài chính có so sánh mức 200 triệu đồng này với mức trừ gia cảnh 168 triệu đồng/năm, nhưng đây là so sánh không chính xác, vì một bên là doanh thu, một bên là thu nhập.

Do vậy, như tôi đã nêu ở phiên thảo luận, đề nghị các cơ quan chức năng xem xét lại mức thuế suất và mức doanh thu khởi điểm phải chịu thuế đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ theo phương pháp tính thuế trực tiếp.

Đây là yếu tố then chốt để các hộ kinh doanh yên tâm chuyển khỏi thuế khoán, đồng thời tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng cho các thành phần kinh tế cùng phát triển, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng đất nước, như nghị quyết của Đảng đã xác định.