Kỹ thuật xét nghiệm NasRED chỉ cần lấy một giọt máu - Ảnh: REUTERS
Các nhà khoa học Đại học bang Arizona (ASU, Mỹ) vừa giới thiệu NasRED - kỹ thuật xét nghiệm giá 2 USD và chỉ cần một giọt máu nhưng có thể phát hiện các bệnh nguy hiểm như COVID-19, Ebola, HIV hay Lyme trong vòng 15 phút với độ nhạy vượt trội.
Công nghệ này sử dụng các hạt nano vàng siêu nhỏ để nhận diện dấu ấn vi mô của mầm bệnh. Khi tiếp xúc với mẫu dịch cơ thể (máu, nước bọt hay dịch mũi), các hạt nano sẽ gắn với protein của mầm bệnh.
Nếu có bệnh, hạt nano sẽ lắng xuống đáy ống nghiệm. NasRED chiếu ánh sáng LED qua dung dịch và đo mức độ trong suốt, từ đó xác định sự hiện diện của bệnh.
Theo nhóm nghiên cứu, NasRED nhạy hơn kỹ thuật ELISA khoảng 3.000 lần, cần lượng mẫu ít hơn 16 lần và cho kết quả nhanh gấp 30 lần.
Công nghệ này cũng đã được chứng minh hiệu quả trong phát hiện vi khuẩn E. coli sinh độc tố Shiga, dấu ấn sinh học ung thư, protein liên quan Alzheimer và dịch tả heo châu Phi.
NasRED nhỏ gọn, dễ sử dụng, không cần trang thiết bị đắt tiền hay nhân lực được đào tạo chuyên sâu. Hiện kỹ thuật này cần thiết bị bàn để trộn và quay mẫu, nhưng các nhà khoa học đang phát triển phiên bản thu nhỏ và tự động hóa, có thể trở thành bộ xét nghiệm tại nhà giống xét nghiệm COVID-19 nhanh, song nhạy hơn nhiều và có ứng dụng rộng hơn.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí ACS Nano.
Tiềm năng kiểm soát dịch bệnh
Các bệnh truyền nhiễm gây ra hơn 10 triệu ca tử vong mỗi năm, là nguyên nhân hàng đầu tại nhiều quốc gia nghèo. Nhiều ca tử vong do chẩn đoán chậm hoặc sai lầm, vốn có thể ngăn ngừa nếu phát hiện sớm.
Một xét nghiệm nhanh, rẻ và di động như NasRED có thể giúp nhân viên y tế tuyến đầu phát hiện bệnh kịp thời, ngăn chặn dịch bệnh bùng phát.
Ví dụ, xét nghiệm thường xuyên có thể phát hiện sớm HIV hay viêm gan C ở nhóm nguy cơ cao trước khi bệnh tiến triển sang giai đoạn biến chứng nặng.
Xét nghiệm máu phát hiện ADN ung thư từ 3 năm trước khi chẩn đoán
