Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố 11 bị can trong vụ án buôn lậu, vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, xảy ra tại tỉnh Lào Cai, Công ty cổ phần Đầu tư và Kinh doanh vàng Việt Nam và một số tổ chức, địa phương liên quan.
Trong đó, các bị can Trần Như My (48 tuổi, trú tại Hà Nội, Chủ tịch HĐQT Công ty Vàng Việt Nam), Phùng Thị Thuyết (44 tuổi, trú tại Hà Nội, Phó tổng giám đốc Công ty Vàng Việt Nam) và Nguyễn Thị Hợp (46 tuổi, trú tại Phú Thọ, kế toán trưởng Công ty Vàng Việt Nam) bị đề nghị truy tố về tội "vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng".
Lập "sổ kép", thanh toán bằng tiền mặt hoặc qua tài khoản của khoảng 30 người thân quen
Kết luận điều tra thể hiện, Công ty cổ phần Đầu tư và Kinh doanh vàng Việt Nam (gọi tắt là Công ty Vàng Việt Nam) có vốn điều lệ 100 tỉ đồng, ngành nghề kinh doanh chính là sản xuất, gia công, chế tác và mua bán vàng bạc.
Công ty sử dụng hai hệ thống phần mềm để quản lý hoạt động kinh doanh và hạch toán kế toán.
Trong đó phần mềm Vacom phục vụ công tác kế toán, theo dõi các nghiệp vụ mua bán, xuất nhập, tồn kho vàng có hóa đơn, chứng từ hợp lệ - từ đó lập báo cáo tài chính và báo cáo thuế.
Công ty Vàng Việt Nam còn dùng phần mềm QLVang để quản lý toàn bộ hoạt động kinh doanh vàng thực tế hằng ngày, bao gồm cả giao dịch có và không có hóa đơn. Trần Như My, Phùng Thị Thuyết và Nguyễn Thị Hợp được phân quyền truy cập toàn bộ dữ liệu, còn nhân viên kế toán và kinh doanh chỉ được truy cập theo chức năng.
Cơ quan điều tra cáo buộc trong quá trình hoạt động, Trần Như My và Phùng Thị Thuyết trực tiếp liên hệ, thỏa thuận mua bán vàng nguyên liệu với nhiều khách hàng. Trong đó, nhiều nguồn hàng không có hóa đơn, chứng từ.
Đối với các giao dịch này, My và Thuyết chỉ đạo Nguyễn Thị Hợp không hạch toán vào báo cáo thuế, mà chỉ theo dõi riêng trên phần mềm quản lý vàng.
Việc thanh toán được thực hiện bằng tiền mặt hoặc qua tài khoản của khoảng 30 cá nhân là người thân quen của My và Thuyết. Sau đó My và Thuyết giao cho nhân viên kinh doanh hoặc thủ quỹ quản lý, cập nhật trên phần mềm.
Ngược lại, với các giao dịch có hóa đơn, chứng từ hợp pháp, My và Thuyết chỉ đạo Hợp hạch toán vào phần mềm Vacom, sử dụng tài khoản công ty để thanh toán, đồng thời loại bỏ toàn bộ giao dịch không có chứng từ trên báo cáo thuế.
Theo chỉ đạo của My và Thuyết, trong năm 2023 và sáu tháng đầu năm 2024, Nguyễn Thị Hợp đã chỉ đạo nhân viên kế toán cập nhật các giao dịch có chứng từ vào phần mềm Vacom để lập báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo tài chính và báo cáo thuế. Các báo cáo này được Hợp ký với chức danh kế toán trưởng, sau đó trình Phùng Thị Thuyết ký phát hành.
Toàn bộ giao dịch mua bán vàng không có hóa đơn, chứng từ bị loại bỏ, để ngoài sổ kế toán, không kê khai thuế.
Doanh thu hơn 4.000 tỉ đồng nhưng chỉ khai 646 tỉ
Kết quả điều tra xác định năm 2023, Công ty Vàng Việt Nam có doanh thu thực tế hơn 4.243 tỉ đồng, giá vốn hơn 4.226 tỉ đồng, lợi nhuận gộp trước thuế hơn 16 tỉ đồng. Tuy nhiên, công ty chỉ khai báo thuế với doanh thu hơn 646 tỉ đồng, giá vốn hơn 640 tỉ đồng, lợi nhuận gộp trước thuế hơn 4,1 tỉ đồng.
Căn cứ các chỉ tiêu về doanh thu, chi phí và lợi nhuận trên báo cáo thuế, cơ quan điều tra xác định lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) thực tế phải nộp là hơn 12,6 tỉ đồng, nhưng công ty chỉ kê khai gần 700 triệu đồng, chênh lệch hơn 11,9 tỉ đồng. Số tiền chênh lệch này không được hạch toán, để ngoài sổ kế toán, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 2,38 tỉ đồng tiền thuế TNDN.
Ngoài ra năm 2023, số thuế giá trị gia tăng (GTGT) thực tế Công ty Vàng Việt Nam phải nộp là hơn 1,61 tỉ đồng, nhưng chỉ kê khai hơn 460 triệu đồng, gây thất thu hơn 1,14 tỉ đồng.
Trong sáu tháng đầu năm 2024, doanh thu thực tế của công ty đạt hơn 5.726 tỉ đồng, giá vốn hơn 5.703 tỉ đồng, số thuế GTGT phải nộp hơn 2,33 tỉ đồng.
Tuy nhiên công ty chỉ kê khai doanh thu hơn 332 tỉ đồng, giá vốn hơn 324 tỉ đồng, và nộp hơn 810 triệu đồng thuế GTGT, gây thất thu hơn 1,52 tỉ đồng.
Tổng cộng việc để ngoài sổ sách kế toán, không hạch toán đầy đủ các giao dịch mua bán vàng không có hóa đơn, chứng từ đã làm giảm doanh thu, lợi nhuận và số thuế GTGT, thuế TNDN phải nộp, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 5 tỉ đồng tiền thuế.
