Trụ sở Bộ Ngoại giao cũ là một địa chỉ văn hóa
Dự án phê duyệt từ tháng 7/2009 với tổng vốn 3.484 tỷ đồng, sau đó được điều chỉnh tăng vốn lên 4.022,7 tỷ đồng.
Tuy nhiên, ngay trong giai đoạn 1 triển khai xây dựng trụ sở, Ban quản lý dự án - Bộ Ngoại giao đã phê duyệt dự toán các gói thầu với tổng giá trị lên tới 5.952,7 tỷ đồng, vượt xa tổng mức đầu tư được duyệt. Điều này dẫn đến tổng giá trị ký kết các hợp đồng thi công giai đoạn 1 lên tới 4.688,9 tỷ đồng, vượt tổng mức đầu tư 666,2 tỷ đồng.
Công trình đến nay đã hoàn thiện phần thô, dang dở, bỏ hoang nhiều năm, nhiều hạng mục có dấu hiệu xuống cấp, hư hỏng.
Một phần nhỏ tòa nhà được tận dụng là nơi làm việc của Bộ Ngoại giao, còn lại là bỏ hoang và đang có dấu hiệu xuống cấp
(Nguồn Kiểm toán nhà nước và Thanh tra Chính phủ)
Rồi chốt hạ, thời điểm tháng 3/2025, dự án được (hay bị?) Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương thống nhất đưa vào diện theo dõi.
Nhờ được người quen giúp, tôi đã có dịp lang thang nơi hoang phế khổng lồ choán tới hơn 126 ngàn mét vuông ấy. Ngước lên những khối nhà cao vòi vọi (gần 80m?) xếp như các khối bê tông ngất nghểu.
Ngó hàng trăm ngàn ô cửa đơn điệu bằng chằn chặn xếp lớp để suông hơn 10 năm trời trổ ra vẻ thô lố hoang phế thê lương trong làn mưa bụi nghĩ tới khâu thiết kế hình như có vấn đề? Nghĩ tới những đường lượn nuột nà duyên dáng hợp lý đến từng xăng ti mét của tiền nhân hơn trăm năm trước ở số 1 Tôn Thất Đàm dậy lên cảm giác thua thiệt xót xa! Gần 6 ngàn tỷ bạc 16 năm qua đã cấu thành nên khối nhà hoang lẫn vườn hoang như thế!
 |
 |
| Trụ sở Bộ Ngoại giao mới đang xây dở và để hoang hóa |
“Đưa vào diện theo dõi…” - Cụm từ ấy như khởi đầu cho một lộ trình nhọc nhằn, nhiêu khê. Những là phanh phui, điều tra, quy kết trách nhiệm việc kéo dài chậm tiến độ dự án? Liệu có phát lộ ra các cung bậc của lãng phí, tham nhũng, biển thủ… Tầm cao nhất, ai sẽ là người chịu trách nhiệm chính trị và hành chính? Người khai sinh dự án hay người kế nhiệm điều hành suốt một thập kỷ qua?
Rời khu nhà - vườn hoang phế chợt nghĩ đến một chuyện. Cũng là xây nhà Ngoại giao. Để phục vụ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 2 ở Điềm Mặc tại Chiến khu Việt Bắc, phải hoàn thành gấp Khu Giao tế Trung ương. Cụ Hồ đã cho gọi KTS Tạ Mỹ Duật và đưa cho ông một bản thiết kế Khu Giao tế Trung ương ở ATK Thái Nguyên mà ai đó đã hoàn thành.
Hai bác cháu chụm đầu hồi lâu. Rằng hay thì thật là hay nhưng hình khối này đường nét này vật liệu này… có lẽ chỉ thích hợp với không khí thời bình cùng điều kiện vật chất dư dả sung túc.
- Chú có cách gì mới không?
Cái cách của KTS Tạ Mỹ Duật mà sau này có tài liệu liệt kê và tả lại rằng, KTS Tạ Mỹ Duật chỉ mất có ba ngày! Mà cụ Hồ ưng lắm! Nó đây.
Xin trích:
“… Một tổng thể gồm đủ các loại nhà, nhà nghỉ, nhà ăn, nhà khánh tiết, phòng căng tin… có đầy đủ tiện nghi và cũng không kém phần thẩm mỹ. Bàn ghế bằng trúc óng ả, lọ hoa bằng khúc gỗ khô, bức rèm phên thấm lọc ánh sáng dịu mắt, phản xạ qua khe lá…”.
Bao giờ cho đến … ngày xưa? Thời xa thì có KTS Ernest Hébrard mất 3 năm. Thời gần có KTS Tạ Mỹ Duật mất 3 ngày!
