Bác sĩ Nguyễn Quang tư vấn cho bệnh nhân - Ảnh: BVCC
Trong thực tế phần lớn nam giới vẫn chưa quan tâm đúng mức đến sức khỏe sinh sản của bản thân, dẫn đến tình trạng phát hiện bệnh muộn và việc điều trị gặp nhiều khó khăn.
Bất ngờ khi tinh trùng yếu
Sau hơn ba năm kết hôn, anh Minh (34 tuổi) và chị Lan (32 tuổi) vẫn chưa đón được tin vui. Ban đầu cả hai nghĩ có lẽ do "chưa gặp thời" nên chưa vội đi khám. Nhưng khi thấy bạn bè đồng trang lứa lần lượt lên chức bố mẹ, còn mình thì mãi vẫn chưa có con, hai vợ chồng bắt đầu sốt ruột và căng thẳng.
Chị Lan chia sẻ, ngay từ trước khi kết hôn, chị thường xuyên đi khám sức khỏe định kỳ, các chỉ số sinh sản đều bình thường. Trong khi đó, anh Minh vốn khỏe mạnh, hiếm khi ốm đau, cũng không nghĩ mình có vấn đề. "Vợ chồng mình tin rằng nếu có trục trặc gì thì chắc là ở phía mình thôi. Lúc đầu mình cũng giục chồng đi khám, nhưng anh bảo đàn ông khỏe mạnh thì không cần", chị Lan kể lại.
Khi hai vợ chồng quyết định đến bệnh viện chuyên khoa để kiểm tra, kết quả chị Lan hoàn toàn bình thường, nhưng tinh dịch đồ của anh Minh cho thấy 
Những thực phẩm ảnh hưởng tinh trùng nam giới thường ăn mà không biết
Ông Quang cho biết khoảng 40 - 50% các trường hợp vô sinh, hiếm muộn có liên quan đến chất lượng tinh trùng. "Điều đáng lo ngại là không chỉ những bệnh lý như viêm nhiễm, giãn tĩnh mạch thừng tinh hay rối loạn nội tiết mà nhiều thói quen sinh hoạt tưởng chừng vô hại hàng ngày cũng có thể âm thầm làm suy giảm chất lượng tinh trùng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản", ông Quang cho hay.
Bác sĩ Nguyễn Văn Phúc, khoa nam học Bệnh viện Trung ương quân đội 108, cho hay có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng sinh sản của nam giới. Trong đó, hút thuốc lá có tác động trực tiếp đến chức năng sinh sản của cả nam và nữ.
Các nghiên cứu cho thấy những nam giới hút thuốc lá có số lượng tinh trùng và chất lượng tinh trùng thấp hơn so với những nam giới không hút thuốc. Thời gian hút thuốc càng lâu và số lượng thuốc hút càng nhiều (một ngày hút trên 20 điếu) thì nguy cơ vô sinh càng cao. Ngoài ra, hút thuốc lá cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng rối loạn cương dương ở nam giới.
Uống rượu bia nhiều ảnh hưởng đến một số hormone ở nam giới (Testosterone, LH, FSH) làm cản trở sự phát triển của tinh trùng. Các độc tố trong rượu bia có thể làm hỏng cấu trúc DNA của tinh trùng, làm tăng nguy cơ dị tật, giảm chất lượng và số lượng của tinh trùng.
Bác sĩ Phúc cho hay theo các nhà khoa học, trong các món ăn chiên rán tẩm bột có chứa thành phần acrylamide - chất này làm cho chất lượng tinh trùng giảm và có thể gây ra một số bệnh ung thư. Ngoài ra trong các đồ ăn chiên rán đều có một loại acid béo không bão hòa. Chất này ảnh hưởng trực tiếp đến hormone nam giới, làm gián đoạn quá trình sản xuất tinh trùng ở nam giới.
Bác sĩ Quang cho biết thêm một trong những thói quen tưởng chừng vô hại như mặc quần chật, tắm nước quá nóng. Thói quen này vô tình làm tăng nhiệt độ tinh hoàn và làm giảm chất lượng tinh trùng. Do vậy nam giới không nên ngâm mình trong bồn tắm nước nóng quá lâu, và nên mặc quần lót rộng rãi thoáng mát.
Căng thẳng thường xuyên có thể ảnh hưởng đến hormone Testosterone và LH, điều này ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng. Ngoài ra, các vấn đề về tâm lý gây ra các rối loạn chức năng tình dục như rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, khó xuất tinh.
"Thức khuya, thói quen khá phổ biến của nhiều nam giới hiện nay, cũng gây ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng. Các nghiên cứu cho thấy việc thức khuya sau 0h khiến nam giới giảm chất lượng tinh trùng.
Một nghiên cứu được công bố trên Medical Science Monitor cho thấy nam giới khỏe mạnh ngủ ít hơn 6 giờ đã có lực lượng tinh trùng bị suy yếu. Tinh trùng từ nam giới thiếu ngủ có tỉ lệ sống sót thấp hơn", bác sĩ Phúc nói.
Vô sinh chỉ là vấn đề của phụ nữ?
Tinh trùng khỏe mạnh không chỉ giúp việc thụ thai diễn ra thuận lợi mà còn là chỉ số phản ánh sức khỏe tổng thể của nam giới. "Nam giới cần thay đổi quan niệm rằng vô sinh chỉ là vấn đề của phụ nữ. Việc quan tâm đến sức khỏe sinh sản không chỉ là bảo vệ hạnh phúc gia đình, mà còn là trách nhiệm với thế hệ tương lai", bác sĩ Phúc nhấn mạnh.
Thay đổi lối sống, đừng chủ quan
Theo các chuyên gia y tế, việc thay đổi lối sống kịp thời có thể giúp nhiều cặp vợ chồng thoát khỏi cảnh hiếm muộn. Đáng tiếc là nhiều người đàn ông vẫn chủ quan, đến khi đi khám thì tình trạng đã nặng, việc điều trị khó khăn và tốn kém hơn rất nhiều.
Bác sĩ Phúc cũng cho rằng nam giới nên thay đổi nhận thức về sức khỏe sinh sản, coi đây là trách nhiệm của cả hai vợ chồng trong việc duy trì hạnh phúc gia đình. Ông khuyến cáo nam giới cần bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia và chất kích thích, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, tập thể dục thường xuyên và ăn uống lành mạnh.
Ngoài ra nên mặc quần áo rộng rãi, tránh để laptop và điện thoại gần "vùng kín" và tắm nước quá nóng. Bên cạnh đó, các cặp vợ chồng nếu đã cố gắng có con từ 6 đến 12 tháng mà chưa thành công thì nên đi khám sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Đường huyết tăng nhẹ cũng làm suy giảm sức khỏe sinh sản ở nam giới
