Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú vừa ký ban hành Kết luận số 149-KL/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về công tác dân số trong tình hình mới.
Dân số là yếu tố quan trọng hàng đầu, là nhiệm vụ chiến lược
Kết luận nêu, sau hơn 7 năm thực hiện Nghị quyết số 21, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân số vẫn còn một số hạn chế. Mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc chưa thực sự vững chắc, tổng tỷ suất sinh có xu hướng giảm dưới mức sinh thay thế; mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn còn cao; chưa có giải pháp đồng bộ, toàn diện, hiệu quả để phát huy lợi thế thời kỳ “dân số vàng”, thích ứng với già hoá dân số; tuổi thọ trung bình tăng nhưng số năm sống khoẻ mạnh thấp.
Cùng với việc chỉ ra nguyên nhân của các hạn chế trên, kết luận nhấn mạnh, Bộ Chính trị yêu cầu các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, địa phương và ngành y tế tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số.
“Không ngừng nâng cao nhận thức, tăng cường trách nhiệm, đổi mới phương thức lãnh đạo; đổi mới tư duy trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện chính sách dân số; xem dân số là yếu tố quan trọng hàng đầu, công tác dân số là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp thiết, vừa lâu dài của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân và hệ thống chính trị”, kết luận nêu, đồng thời nhấn mạnh, cần đưa nội dung công tác dân số vào trong nghị quyết lãnh đạo của cấp uỷ đảng, chương trình, kế hoạch công tác của cơ quan, đơn vị, địa phương…
Khuyến khích sinh đủ hai con
Cùng với yêu cầu đổi mới nội dung tuyên truyền, vận động về công tác dân số, kết luận nhấn mạnh việc hoàn thiện chính sách, pháp luật về dân số.
Theo đó, cần tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về dân số phù hợp với những thay đổi về quy mô, cơ cấu, chất lượng và phân bổ dân cư, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Trong đó, đẩy nhanh tiến độ xây dựng và ban hành Luật Dân số theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về số con được sinh phù hợp với quan điểm về dân số và phát triển.
“Đồng thời, sửa đổi, bổ sung các quy định của Đảng, Nhà nước về xử lý vi phạm chính sách dân số, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất giữa quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước", kết luận nêu.
Theo kết luận, cần nghiên cứu ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích các cặp vợ chồng và cá nhân sinh đủ hai con, ưu tiên và chú trọng đối với các địa bàn có mức sinh thấp, dân tộc ít người; các chính sách nhằm duy trì tỷ suất sinh thay thế; thu hẹp khoảng cách mất cân bằng giới tính khi sinh để sớm đưa về mức cân bằng tự nhiên.
Xây dựng và ban hành các chính sách chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi để tăng tuổi thọ bình quân, tăng số năm sống khoẻ mạnh, bảo đảm thích ứng với già hoá dân số và nâng cao chất lượng dân số. Nghiên cứu ban hành các chính sách hỗ trợ cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi, chính sách việc làm, trợ cấp, hỗ trợ cho người lao động sinh con và nuôi con nhỏ”, kết luận nhấn mạnh.
Kết luận yêu cầu triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật về công tác dân số để phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng. Hoàn thành việc xây dựng, kết nối liên thông, thống nhất đồng bộ dữ liệu về con người (trên cơ sở dữ liệu gốc là cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư) để đánh giá chính xác biến động về dân số (cả về số lượng, chất lượng), phục vụ chính xác, kịp thời, hiệu quả công tác hoạch định chính sách dân số và phát triển.
Theo kết luận, Đảng uỷ Chính phủ, Đảng uỷ Quốc hội được giao lãnh đạo, chỉ đạo Đảng uỷ Bộ Y tế và các cơ quan liên quan đẩy nhanh tiến độ xây dựng và trình Quốc hội thông qua Luật Dân số theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; rà soát, sửa đổi, bổ sung văn bản pháp luật về chính sách dân số, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất giữa quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước; xây dựng và hoàn thiện chính sách khuyến khích phát triển dân số để phát triển bền vững đất nước; chỉ đạo xây dựng và trình Quốc hội thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khoẻ, dân số và phát triển giai đoạn 2026 – 2035.
