Dự án khoa học kỹ thuật Hệ thống phân loại rác thông minh tích hợp trí tuệ nhân tạo và cảm biến âm thanh của nhóm học sinh Trường THPT Nguyễn Siêu (Hưng Yên) đoạt giải nhất Cuộc thi khoa học kỹ thuật quốc gia năm 2025 - Ảnh: NGUYÊN BẢO
Sau khi dự án khoa học kỹ thuật Hệ thống
Những điểm trong poster của nhóm học sinh về dự án Hệ thống phân loại rác thông minh tích hợp trí tuệ nhân tạo và cảm biến âm thanh được cho là giống các ảnh của Samuel Alexander (phải) - Ảnh: NGỌC THÀNH
Dự án giải nhất vấp phải nhiều ý kiến trái chiều
Trước đó, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, một học sinh tại TP.HCM cũng vừa tham dự Cuộc thi khoa học kỹ thuật quốc gia năm học 2024 - 2025 cho rằng sự "giống giống" thấy rõ ràng nhất là các hình ảnh, biểu đồ trên poster.
Có ít nhất 3 ảnh trong poster của học sinh Trường THPT Nguyễn Siêu là từ bài viết của Samuel Alexander trên Hackaday.io.
Không dừng lại ở hình ảnh, sản phẩm của nhóm học sinh và Samuel Alexander rất "hao hao". Sản phẩm của Samuel gồm các phần cứng vi điều khiển, cảm biến âm thanh và động cơ - cơ cấu truyền động.
Một tiến sĩ trong lĩnh vực điện - điện tử tại Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM) nhận xét một số điểm giống nhau của hai mô hình.
Thứ nhất, cả hai đều có ý tưởng dùng âm thanh để phân loại rác. Hệ thống nhận diện loại rác dựa trên âm thanh phát ra khi rác va chạm vào thùng, thay vì dựa vào hình ảnh hoặc cảm biến khác như trọng lượng hay màu sắc.
Kế đó cả hai đều dùng mô hình học máy (CNN hoặc tương đương) để huấn luyện và nhận diện loại rác thông qua phân tích âm thanh. Đây là điểm độc đáo vì hầu hết các mô hình phân loại rác hiện nay thường dùng camera hoặc cảm biến quang.
Một điểm giống nhau khác, sau khi nhận diện xong, hệ thống đều điều khiển cơ khí (motor, động cơ xoay) để phân loại rác vào các ngăn phù hợp.
"Hai mô hình giống nhau về cốt lõi: đều dùng AI và cảm biến âm thanh để phân loại rác, nhưng khác nhau về quy mô và một số công nghệ phụ trợ. Dự án của Samuel có thiết kế kỹ thuật phức tạp hơn, hướng đến mạng lưới thùng rác thông minh quy mô lớn (giám sát mức đầy, gửi cảnh báo). Còn mô hình Việt Nam hiện tại đơn giản hơn, ưu tiên việc phân loại rác cơ bản trong phạm vi một thùng", chuyên gia nói.
"Tuy nhiên nhìn chung có rất nhiều điểm giống nhau. Trong trường hợp này, tôi nghĩ sẽ cần ban tổ chức xác định với các tiêu chí, điều lệ giải của mình xem rằng các em có sao chép hay không", ông nói.
Quy chế cuộc thi yêu cầu 'không gian lận'
Theo điều 4 của thông tư 06/2024, ban hành quy chế cuộc thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định: "Bảo đảm tính trung thực trong nghiên cứu khoa học; không gian lận, sao chép trái phép, giả mạo; không sử dụng hoặc trình bày nội dung, kết quả nghiên cứu của người khác như là kết quả nghiên cứu của mình".
Dự án giải nhất khoa học kỹ thuật quốc gia 2025 bị tố giống sản phẩm nước ngoài
