Chuyện nhà Tí (và chuyện nhiều nhà khác) do Nhã Nam và NXB Hội Nhà Văn ấn hành
1. Tôi đang dạy lớp học viết tản văn và thường cho các sinh viên đọc cảm thụ và phân tích các bài của một số tác giả phù hợp. Một trong những tiêu chí là hàm súc.
Tản văn của Phan Thị Vàng Anh thỏa mãn điều đó nhưng hơn thế nữa là có tất cả những đặc điểm cần thiết để mang ra dạy về loại hình 
Cuộc “trở về” của Phan Thị Vàng Anh
Câu kiểu hai mệnh đề này chứa đựng một sự trêu ngươi gây tò mò nơi người đọc. Các sinh viên chỉ ra rằng có đến ba từ hiệp vần "í"/"ý" mang dấu sắc như những cú châm chích.
Bài viết của Vàng Anh sau phần mở đầu nói về bối cảnh kết thúc năm học, là một màn kịch ba phần. Ở đây hội tụ sở trường của chị, như đã dụng công ở nhiều truyện ngắn và tản văn.
Màn đầu là cuộc độc thoại nội tâm của người mẹ khi soạn ba lô của con, điều mà chị đã không làm từ khi con vào lớp 5 (nghĩa là chị mới chỉ không làm một năm học nay thôi). Màn hai là cuộc đối thoại giữa mẹ và con đi đến ngõ cụt tựa như cú thắt nút.
Màn ba là cuộc đối thoại dĩ nhiên giữa mẹ và bố, nơi người đọc sẽ chờ đợi một cú cao trào mở nút giòn giã.
Nhưng không. Cái mở nút kiểu "phục bút" thâm hậu ở đây cũng như nhiều bài khác thú vị khi người đọc hơi hẫng một tí rồi mới bỏ nhỏ một cái ý gì đó hơi "nguy hiểm", hơi thôi chứ không quá mức.
Tản văn Vàng Anh bây giờ không theo đuổi kiểu sát ván cãi lý bằng được mà khiến người đọc gật gù cười tủm tỉm, đi đến thuận tình rằng ôi cuộc đời tưởng như nhạt phèo này hóa ra cũng vẫn còn khiến ta tò mò chết đi được, như bà mẹ từ chuyện khám phá cái ba lô của thằng con thiếu ngăn nắp đến nghi ngờ cái cặp đi làm của ông chồng hình như chứa nhiều bí mật lắm.
Tôi hướng dẫn sinh viên khi đọc thì để ý những câu ngắn xen kẽ những câu thoại cũng ngắn, rồi những câu hai mệnh đề song đôi hoặc đối lập cũng như bố cục bài tản văn.
Có thể các em chưa thể lĩnh hội được hết nhưng chính tôi cũng cảm thấy phấn khởi khi đôi bên cùng làm được cái việc là đồng cảm với những chỗ thú vị của tác phẩm. "Giống ở nhà em quá!", các nữ sinh viên bật cười trước những chi tiết "tố cáo" bản chất hôn nhân.
3. Cuốn tản văn mới Chuyện nhà Tí (và chuyện nhiều nhà khác) cứ như thế, xoay vần quanh cuộc đối thoại của những cá nhân thời công nghệ số, thời con người rút vào những vỏ ốc, cùng sống trong những ngôi nhà nhưng ai nấy đi phiêu lưu ở những thế giới khác.
Các câu chuyện thoạt đọc đều là những tình thế thua cuộc từ đầu, nhưng mỗi chuyện gợi lại cái ý Lev Tolstoy đã viết ở đề từ tiểu thuyết Anna Karenina, các gia đình hạnh phúc đều giống nhau, mọi gia đình bất hạnh đều bất hạnh theo cách riêng của họ.
Ở "nhà Tí", người vợ cố gắng kiểm soát sự ngăn nắp nơi ba lô của con hay tò mò về những gì chưa biết trong cặp của chồng là vì chị muốn kết nối với họ. Người phụ nữ ở hầu hết các bài tản văn, "mẹ Tí", tuy không nói ra, luôn ở vị thế người cho đi.
Vì luôn cho đi, vì luôn muốn kết nối nên sinh ra quan tâm và thế là bận lòng và ngấm ngầm tổn thương trước những tình huống mà "nạn nhân" có khi không phiền muộn gì cả.
Đứa con bị nhà trường bỏ quên trong các đợt sinh hoạt tập thể, kết nạp Đội, Đoàn... nếu có tủi thân thì người mẹ luôn dõi theo đau lòng hơn cả nó. Người mẹ cứ thế "bao đồng" một cách thầm lặng, nên chẳng những vui buồn chuyện nhà mình mà còn nghĩ tới "những nhà khác".
Đây là cuốn sách thứ hai tôi được tác giả tin cậy gửi gắm vẽ minh họa, điều đó thật vui nhưng cũng không dễ dàng.
Tác giả khó tính nhưng cũng rất công tâm và qua trao đổi trực tiếp, dù đã là một tên tuổi trên văn đàn, chị cũng có nỗi lo về sự đón nhận.
Bằng việc "khảo sát" phản ứng người đọc là sinh viên trên lớp của mình, tôi có thể nói với chị rằng tôi đã có một buổi lên lớp có lẽ thật sự hiệu quả.
Bộ sách Học tập suốt đời dạy ta làm chủ tương lai chính mình
