Đại phẫu 'vua' trái cây tỷ USD: Chờ sự hóa giải của tư lệnh ngành Nông nghiệp

TP - Trao đổi với PV Tiền Phong, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy khẳng định, dù mới nhận thêm nhiệm vụ của ngành nông nghiệp sau 3 tháng sáp nhập, nhưng với cương vị là tư lệnh ngành, ông đã nhận diện được những vấn đề mà ngành sầu riêng gặp phải, và đang nỗ lực có những chỉ đạo quyết liệt để hóa giải.

Ai sai sẽ chịu trách nhiệm

Ngay sau khi Tiền Phong đăng tải loạt bài “Đại phẫu vua trái cây tỷ USD”, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đã có những phản hồi với phóng viên. Ông Duy cho biết, dù đang có chuyến công tác ở Mỹ để đàm phán về thuế quan nhưng rất quan tâm nội dung mà báo Tiền Phong phản ánh.

Theo ông Duy, thực tế câu chuyện về phân bón DAP Korea được phản ánh nghi vượt dư lượng Cadimi nhập khẩu về Việt Nam đã xuất hiện từ năm 2023. Hiện Bộ NN&MT cũng đang mời cơ quan chức năng vào cuộc sau phản ánh của doanh nghiệp. “Khi đó ai đúng, ai sai sẽ được làm rõ. Ai sai thì sẽ phải chịu trách nhiệm”, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho hay.

"Vừa qua, Đoàn công tác của Bộ NN&MT đã sang Trung Quốc trao đổi với Tổng cục Hải quan nước này, trong đó tiếp tục cho phép xuất khẩu sầu riêng Việt Nam mà không áp biện pháp tạm dừng hay yêu cầu đàm phán lại, đồng thời tự động gia hạn Nghị định thư ký ngày 11/7/2022, có hiệu lực theo chu kỳ 3 năm. Đây là dấu hiệu tích cực, thể hiện sự tin tưởng của Trung Quốc vào các biện pháp kiểm soát rủi ro của Việt Nam" Bộ trưởng NN&MT Đỗ Đức Duy

Ông Duy khẳng định, sau 3 tháng sáp nhập, nhận thêm nhiệm vụ của ngành nông nghiệp, với tư cách tư lệnh ngành ông cũng đã nhận diện được các vấn đề bất cập đến từ sự phát triển nóng của ngành sầu riêng, và đang rất nỗ lực cùng Bộ NN&MT tháo gỡ.

“Vừa qua, Đoàn công tác của Bộ NN&MT đã sang trao đổi với Tổng cục Hải quan Trung Quốc, trong đó phía bạn tiếp tục cho phép xuất khẩu sầu riêng Việt Nam mà không áp biện pháp tạm dừng hay yêu cầu đàm phán lại, đồng thời tự động gia hạn Nghị định thư ký ngày 11/7/2022, có hiệu lực theo chu kỳ 3 năm. Đây là dấu hiệu tích cực, thể hiện sự tin tưởng của Trung Quốc vào các biện pháp kiểm soát rủi ro của Việt Nam”, ông Duy nói.

Đại phẫu 'vua' trái cây tỷ USD: Chờ sự hóa giải của tư lệnh ngành Nông nghiệp ảnh 1

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cùng đoàn công tác đi thực địa vùng trồng sầu riêng tại huyện Krông Pắc (Đắk Lắk). Ảnh: NG

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cũng cho rằng, đối với vấn đề Cadimi, không chỉ đến từ các yếu tố đất, phân bón… như hiện nay mà còn tổng hòa của nhiều vấn đề khác. “Đây cũng có phần lỗi của Bộ NN&MT chưa giúp người dân và doanh nghiệp hiểu rõ hơn”, ông Duy nói, đồng thời khẳng định sẽ không né tránh những bất cập, song ngành hàng này cũng có nhiều thành tích đáng ghi nhận khi liên tục lập kỷ lục xuất khẩu trong thời gian qua.

“Vấn đề căn cốt là cần đảm bảo lợi ích bà con nông dân, doanh nghiệp”, ông Duy nói, đồng thời mong muốn cơ quan báo chí, truyền thông tiếp tục đồng hành cùng ngành NN&MT trong bối cảnh hiện nay.

9 “kế sách” giúp sầu riêng vượt khó

Thứ trưởng Bộ NN&MT Phùng Đức Tiến khẳng định, những phản ánh của báo Tiền Phong trong loạt bài là đúng vấn đề. Sau khi Thủ tướng ban hành Công điện 71 về một số nhiệm vụ thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững, ngành nông nghiệp đã đặt ra 9 nhóm giải pháp sẽ triển khai mạnh trong hai tháng tới.

Theo Thứ trưởng Tiến, thứ nhất là Bộ NN&MT sẽ rà soát quy trình canh tác, trong đó sẽ kiểm tra đất, nước, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và đẩy mạnh công tác chọn tạo giống, đảm bảo sầu riêng đáp ứng tiêu chuẩn an toàn cho cả thị trường nội địa và xuất khẩu.

“Bộ đang xây dựng ở Tiền Giang một mô hình về đất nhiễm Cadimi để tổng kết và nhân rộng, đồng thời đã chỉ đạo Cục Bảo vệ thực vật trồng trọt rà soát lại tất cả các cơ sở nhập phân bón, cũng như tổ chức thật nghiêm các cơ sở đóng gói để chúng ta có thể truy xuất từ vùng trồng, mang vào cơ sở đóng gói theo hướng chuyển đổi số”, ông Tiến nói.

Đối với vấn đề kiểm tra cơ sở đóng gói và mã số vùng trồng; lãnh đạo Bộ NN&MT cho hay sẽ tăng cường quản lý, gắn với chuyển đổi số để truy xuất nguồn gốc minh bạch, tránh gian lận thương mại. Đặc biệt, vừa qua nhờ các nỗ lực ngoại giao, Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) đã cập nhật thêm 829 mã số vùng trồng và 131 mã số cơ sở đóng gói sầu riêng Việt Nam, nâng tổng số lên 1.396 mã vùng trồng và 188 mã cơ sở đóng gói (sau khi trừ các mã bị thu hồi).

Về vấn đề giảm nguy cơ nhiễm Cadimi, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết sẽ xây dựng bằng cách xây dựng 5 giải pháp cải tạo đất, kiểm soát kim loại nặng, đặc biệt tại các vùng trồng trọng điểm như Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long; đồng thời rà soát phân bón nhập khẩu, siết chặt kiểm soát chất lượng phân bón, nhất là phân DAP nhập từ Hàn Quốc, nơi từng ghi nhận hàm lượng Cadimi vượt ngưỡng 28 mg/kg (tiêu chuẩn cho phép 12 mg/kg).

Đặc biệt, sau chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ NN&MT cũng sẽ hoàn thiện khung pháp lý, cụ thể là rà soát và đồng bộ các văn bản pháp luật theo chuỗi an toàn dịch bệnh, đảm bảo quản lý chất lượng, năng suất và an toàn thực phẩm (hoàn thành trong quý III/2025). Cùng với đó, bộ sẽ tăng cường hợp tác với Trung Quốc, phối hợp chặt chẽ với GACC trong kiểm dịch thực vật, đảm bảo thông quan nhanh, đặc biệt khi vào vụ thu hoạch cao điểm.

“Bộ sẽ chỉ đạo mở rộng hệ thống phòng thí nghiệm, củng cố và bố trí thêm phòng kiểm nghiệm tại các địa bàn trọng điểm. Cty Vinacontrol TP.HCM đang đề xuất xây dựng phòng thử nghiệm tại Đắk Lắk, dự kiến vận hành trước mùa vụ 8-9/2025.

Cơ quan chuyên môn của bộ sẽ tăng trường cán bộ tại cửa khẩu để hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp, tránh ùn tắc hàng hóa trong mùa thu hoạch rộ”, Thứ trưởng Tiến nói, đồng thời khẳng định sẽ giải quyết căn bản vấn đề chất lượng, tập trung kiểm soát từ gốc, từ khâu canh tác đến đóng gói, giúp ngành sầu riêng vượt qua những khó khăn trước mắt và phát triển bền vững.