UBND tỉnh Yên Bái vừa ban hành quyết định xử phạt hành chính đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoáng sản, gồm: Công ty Cổ phần Đá quý và Vàng Yên Bái (tổng tiền phạt 600 triệu đồng), Công ty TNHH Khai thác và Chế biến đá Việt Long (tổng tiền phạt 360 triệu đồng), Công ty Cổ phần Khoáng sản Tây Bắc YB (tổng tiền phạt 248 triệu đồng), Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Chuyển giao công nghệ Thái Thịnh (tổng tiền phạt 240 triệu đồng).
Trong đó, Công ty Cổ phần Đá quý và Vàng Yên Bái (có trụ sở tại thôn Ngòi Kèn, xã Liễu Đô, huyện Lục Yên, do ông Nguyễn Ngọc Kim - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc làm người đại diện) bị xử phạt số tiền cao nhất đối với loạt vi phạm.
Cụ thể, công ty này bị xử phạt với 4 hành vi vi phạm, gồm: Đổ thải xuống sườn núi không trùng khớp với vị trí trong thiết kế mỏ đã được phê duyệt, mức phạt 120 triệu đồng; khai thác không đúng trình tự khai thác theo thiết kế mỏ được phê duyệt, mức phạt 120 triệu đồng; không có giấy phép môi trường theo quy định, mức phạt 320 triệu đồng; không thực hiện kiểm định định kỳ trong quá trình sử dụng đối với máy, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động, mức phạt 40 triệu đồng.
Ngoài hình thức xử phạt vi phạm hành chính, UBND tỉnh Yên Bái còn yêu cầu Công ty Cổ phần Đá quý và Vàng Yên Bái khẩn trương bốc xúc toàn bộ khối lượng đất, đá đã đổ sai vị trí và vận chuyển về đúng địa điểm theo thiết kế mỏ đã được phê duyệt, trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày nhận quyết định.
 |
Hoạt động khai thác đá tại Yên Bái. Ảnh minh hoạ |
Doanh nghiệp này cũng buộc phải tạm dừng khai thác và chỉ được phép tiếp tục hoạt động khi đảm bảo thực hiện đúng trình tự khai thác “từ dưới lên trên”. Toàn bộ chi phí khắc phục sai phạm do doanh nghiệp tự chi trả.
Trong các vi phạm của các doanh nghiệp này, hành vi phổ biến nhất là đổ thải không đúng vị trí. Cụ thể, 4/4 doanh nghiệp đều bị xử phạt với mức xử phạt 120 triệu đồng/đơn vị.
Đối với các hành vi này, ngoài việc xử phạt vi phạm hành chính, UBND tỉnh Yên Bái yêu cầu các doanh nghiệp phải bốc xúc toàn bộ đất đá đổ thải không đúng vị trí đưa về bãi thải theo đúng vị trí được xác định trong thiết kế mỏ.
Đánh giá về thực trạng hầu hết các công ty bị xử phạt đều vi phạm trong việc đổ thải không đúng quy định, GS.TS Đặng Thị Kim Chi, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, cho biết, hành vi này gây mất cân bằng sinh thái, tác động tiêu cực đến môi trường khu vực và dẫn đến lãng phí nguồn vật liệu thải có thể được tận dụng, ảnh hưởng đến kinh tế địa phương.
GS. TS Đặng Thị Kim Chi lưu ý, trong bối cảnh mùa mưa lũ đang diễn biến phức tạp tại các tỉnh Tây Bắc, ngoài yếu tố địa chất tự nhiên, các hành vi vi phạm về đổ thải và khai thác khoáng sản cũng góp phần gia tăng nguy cơ sự cố môi trường. "Tại các khu vực gần mỏ khai thác, những vùng trũng hoặc rộng sau khai thác có thể trở thành nơi thấm nước, dễ dẫn đến hiện tượng sạt lở đất", GS.TS Đặng Thị Kim Chi phân tích.
Theo GS.TS Đặng Thị Kim Chi, trong yêu cầu bảo vệ môi trường, các biện pháp phòng ngừa và ứng phó với sự cố do thời tiết bất thường đã được quy định trong giấy phép môi trường và báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên, vấn đề là phải kiểm tra, giám sát cụ thể xem các doanh nghiệp đã thực hiện phòng ngừa ra sao, và nếu xảy ra sự cố thì ứng phó như thế nào. "Cơ quan quản lý, giám sát cần hoạt động tích cực hơn, vì sao vẫn để tình trạng đổ thải sai quy định diễn ra tràn lan?", GS. TS Đặng Thị Kim Chi đặt câu hỏi.
